ABD’de son devirde yaşanan kuş gribi salgını ülke genelinde yumurta arzını olumsuz etkiledi. Eser fiyatları ocakta aylık bazda yüzde 15,2 artarken, bu, Haziran 2015’ten bu yana kaydedilen en büyük fiyat yükselişi olarak kayıtlara geçti. Kelam konusu ayda yıllık fiyat artışı da yüzde 53’ü buldu.
Bu gelişmelerin akabinde ABD, yumurta ithalatına sürat verdi. Bu kapsamda Türkiye’den de yumurta talep edilirken, haziran ayına kadar 15 bin ton yumurtanın bu ülkeye gönderilmesi planlanıyor.
Türkiye’de de iç piyasada arz, talep ve fiyat istikrarının korunması için kimi önlemler devreye alındı. Bu çerçevede, sofralık yumurta ihracatında Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) kapsamında kilogram başına 50 sent karşılığı Türk lirası kesinti uygulanmasına yönelik Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.
5 YILDAKİ TOPLAM ÜRETİM 100 MİLYAR ADEDİ AŞTI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerinden yapılan derlemeye nazaran, ülkede 2020-2024 devrini kapsayan 5 yılda 100 milyarın adedin üzerinde yumurta üretildi.
Üretim, 2020’de 19,8 milyar, 2021’de 19,3 milyar, 2022’de 19,8 milyar adet oldu. Kelam konusu üretim sonraki yıllarda 20 milyar adedi aşarken, 2023’te 20,6 milyar, geçen yıl ise 21,2 milyar adede ulaştı.
Bu periyotta kuluçkalık ve damızlık olmayan tavuk yumurtaları dış ticareti ise dalgalı bir seyir izledi. Kelam konusu 5 yılda yumurta ihracatı 1 milyar doları aştı. İhracat, 2020’de 167,9 milyon dolar, 2022’de 240 milyon dolar ve geçen sene 184,1 milyon dolar olarak hesaplandı. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), bahse husus periyotta en çok yumurta ihracatı yapılan ülke oldu.
Öte yandan, son günlerde yumurta arzında eza yaşayan ABD’ye ihracat 2022’de başladı. Bu ülkeye 2022’de 5 milyon 13 bin dolarlık ihracat yapılırken, dış satım 2023’te 2 milyon 982 bin dolar, geçen yıl ise 6 milyon 172 bin dolara ulaştı.
Anılan 5 yıldaki ithalat ise 407,5 milyon dolar olarak hesaplandı.
“RAMAZAN AYINDA FİYATLARIN ARTMASINI BEKLEMİYORUZ”
Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Lideri İbrahim Afyon, yaptığı değerlendirmede, sofralık yumurta ihracatında kilogram başına 50 sent kesinti yapılmasının kararlaştırıldığını anımsatarak, şu tabirleri kullandı:
“ABD ve Avrupa’dan gelen yumurta taleplerinden sonra iç piyasada fiyatların sebepsiz yere artırılmaması için ihracatta kesinti önlemi alındı. Bu çok olağan. Bizim üretimimizde bir zahmetimiz yok, artarak devam ediyor. Yumurta fiyatları genelde algıyla belirleniyor. İç piyasada talebi karşılayacak üretimimiz var. Önceliğimiz iç piyasaya eser tedariki. İç piyasa ve ihracat için farklı başka üretimler yapıyoruz.”
Geçen yılın son aylarında kuş gribinden ötürü üretimin bir ölçü gerilediğine işaret eden Afyon, o periyotta oluşan üretim açığının süratli bir formda kapatıldığını söyledi.
Afyon, ramazan ayı öncesinde iç piyasada fiyatların yükselmesi için birtakım söylentilerin oluşturulduğuna dikkati çekerek, “Şu an fiyat artışı için bir neden yok. Ramazan ayında da fiyatların artmasını beklemiyoruz. İhracat iç piyasada dengeyi bozmayacak, fiyatlar etkilenmeyecektir. Şu an yüzde 120’ye yakın yeterliliğimiz var. Kapasitemiz var. Bunu gelen talepler doğrultusunda yüzde 135’e kadar çıkarabiliriz” dedi.