Yöredeki bayanların sevgilerini, his ve kanılarını yansıtan motifleri ilmek ilmek dokuduğu halı ve kilimler, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi yerleşkesindeki Halı-Kilim Müzesi’nde müdafaa altında tutuluyor.
Müzede sergilenen Van ve Hakkari yöresine ilişkin 198 halı ve kilim, vazifeliler tarafından aşikâr vakitlerde havalandırılıyor, temizleniyor ve naftalinleniyor.
Yörenin dokuma kültürünün tanıtıldığı, ziyaretçilere kilimler hakkında bilgilendirmelerin yapıldığı müzede, açılan atölyelerde yeni dokuma ustaları yetiştiriliyor.
“Devlet sanatçısı” unvanlı usta öğreticilerden bu sanatı öğrenen kursiyerlerin dokuduğu halı ve kilimler, sipariş üzerine birçok kente gönderiliyor.
Merkez Müdürü Öğretim Görevlisi Sibel Leventoğlu, Van ve etrafındaki yerleşim yerlerinden merkeze kazandırılan, hibe edilen ya da satın alınan halı ve kilimleri müzede sergilediklerini söyledi.
Merkezde yaklaşık 100 yıllık olan halı ve kilimlerin bulunduğunu belirten Leventoğlu, sergiledikleri yapıtlara ihtimamla baktıklarını, korumak ve gelecek nesillere aktarmak için ellerinden geleni yaptıklarını söz etti.
“Sağlıklı şartlar olmasa dayanmaları zor”
Görevliler tarafından halı ve kilimlerin bakımının sistemli olarak yapıldığını anlatan Leventoğlu, şunları kaydetti:
“Doğru şartlarda saklanmaları ve koruma edilmeleri çok kıymetli. Doğal kök boyalarla yapılan bir gereç olduğu için sağlıklı şartlar olmasa dayanmaları sıkıntı. Sergilediğimiz halı ve kilimleri yılda iki kere temizleyip havalandırıyoruz ve naftalinliyoruz. Pencerelerden fazla güneş gelmesi, güvelenme ya da böceklenme riskini artırdığı için pencerelerimizin bir kısmını siyaha boyadık. Çok fazla güneş, halı ve kilimlerimize ziyan verebilir. Onları ağartabilir, böceklenmesine neden olabilir. Bu nedenle sergilediğimiz yapıtları daima denetim ederek ziyan görmelerini önlemeye çalışıyoruz.”
Kurdukları atölyelerde bayanlara halı ve kilim dokuma eğitimi verdiklerini lisana getiren Leventoğlu, böylelikle yörenin dokuma kültürünü yaşattıklarını vurguladı.
Merkezin kurulma gayelerinden birinin de yok olmaya yüz tutmuş sanat kısımlarını gelecek jenerasyonlara aktarmak olduğunu belirten Leventoğlu, “Dokuma sanatını müzemizde canlandırmaya çalışıyoruz. Birebir vakitte yetiştirdiğimiz ustaları da destekliyoruz. Merkezimizde halı ve kilim atölyelerimiz bulunuyor. Savat atölyesi açtık. Burada gümüş işlemeciliği yapıyoruz. Beş atölyemizle yok olmaya yüz tutmuş sanat kollarımızı yaşatıyoruz. İşçimiz dışında Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğünce görevlendirilen usta öğreticilerimiz var. Usta öğreticilerimiz ‘devlet sanatçısı’ unvanı taşıyor. Burada büyük bir özveriyle klasik sanat kollarını yaşatmaya çalışıyorlar” diye konuştu.