Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – 2023 yılında yayınlanan rapordaki teze nazaran İspanya’da anne-babalarının reçetesiz de satılan tanınan bir saç dökülmesi spreyi kullanması bebeklerinde ‘kurt adam sendromu’ geliştirdi. El Economista’nın haberinde yer alan ayrıntılarda Navarra Farmakovijilans Merkezi, İspanya genelindeki bebeklerde 11 hipertrikozis kurt adam sendromu hadisesi tespit etti ve ebeveynlerin her birinin yüzde 5 oranda topikal minoksidil kullandığını yayınladı. Geçtiğimiz yıl yaşanan 11 kurt adam sendromu olayından evvel, Orta Çağ’dan bu yana belgelenen olay sayısı 100’den azdı. En son 2023 yılında meydana gelen bir hadisede emzirilen bir bebeğin bedeninde 2 ay boyunca kıl çıkmasının akabinde kurt adam sendromu teşhisi konuldu ve bu kamuoyuyla paylaşıldı. Aileyle yapılan görüşmede sıhhat yetkilileri, babanın bu spreyi kullandığını tespit etti. Pekala ortaya atılan argümanlar ne kadar yanlışsız? Son yıllarda hadise sayısında artış yaşanan ‘kurt adam sendromu’nun detaylarını uzmanına sorduk.
BEBEKLERİ OLUMSUZ TARAFTA ETKİLEDİ
Geçtiğimiz yıl İspanya’da yayınlanan rapora nazaran son 1 yılda İspanya’da anne-babalarının tanınan bir reçetesiz saç dökülmesi ilacı kullanması nedeniyle bebeklerde kurt adam sendromu görülmeye başlandı. Navarra Farmakovijilans Merkezi’nin yaptığı açıklamaya nazaran, İspanya genelindeki bebeklerde 11 kurt adam sendromu (hipertrikozis) hadisesi görüldü. Bu olaylardaki bebeklerin ebeveynlerinin, minoksidil etken unsurlu sprey kullandığı görüldü. Araştırmacılar, ebeveynlerin kullandığı minoksidilin bebeklerini ve çocuklarını olumsuz istikamette etkilediğinin altını çizdi.
İspanya’da görülen son kurt adam sendromu hadisesinde da bebeğin babasının minoksidil etken unsurlu ilaç kullandığı açıklandı. Tabiplerin uyarısı üzerine androjenik alopesi tedavisini bırakan babanın çocuğunda semptomlar büsbütün geriledi. Bununla bir arada İspanya’daki her hadisede, ebeveynlerin topikal olarak uyguladıkları minoksidil solüsyonlarını kullanmayı bırakmasıyla bebeklerinde istenmeyen tüylerin azaldığı görüldü.
İspanya’nın akabinde geçtiğimiz yıl Malezya’da kurt adam sendromuna yakalanan 2 yaşında bir kız çocuğu kayıtlara geçti. Fakat İspanya’daki hadisenin tersine Malezya’daki hadisede kız çocuğunun çevresel maruziyetin bilakis doğuştan hipertrikozis olduğu tespit edildi. Avrupa Farmakovijilans Risk Kıymetlendirme Komitesi’ne nazaran, sıhhat uzmanları minoksidilin bebek sıhhatine ziyanlı olduğu ve hipertrikozise neden olabileceği konusunda uyarıyor.
HASTALIĞIN KAYNAĞI ETRAF Mİ, GENLER Mİ?
Vakaların artması ve bazılarının bu sendromu doğuştan taşıdığının görülmesi üzerine akıllardaki soru işaretleri arttı. Ebeveynlerin kullandıkları eserlere ne kadar dikkat etmeleri gerektiğini gözler önüne seren kurt adam sendromunun ayrıntılarını, Dermatoloji Uzmanı Dr. Didem Kazan anlattı.
Uzm. Dr. Didem Kazan, “Kurt adam sendromu (konjenital terminal hipertrikozis), tüm yüz ve bedeni saran olağandışı kıl çıkışıyla seyreden az görülen bir sendromdur. Cinsiyet ayrımı yoktur ve her iki cinste de görülebilir. Tüyler koyu renkte, terminal kıl dediğimiz kalın kıllar biçiminde izlenir. Ekseriyetle diş etlerinde büyüme (gingival hiperplazi) de görülebilir. Bu sendromu taşıyan bireylerin görünümü kurt adama benzemesi nedeniyle bu halde adlandırılır” cümleleriyle açıklamasına başladı.
Uzm. Dr. Kazan bu sendromun, anne ve babasında misal hastalığı bulunan bebeklerde görülebileceği üzere ailesinde bu türlü bir hikayesi olmayan bebeklerde anne karnında gelişim esnasında spontan mutasyon sonucu da gelişebileceğinin altını çizdi.
‘KANSER HİKAYESİ DE KURT ADAM SENDROMUNU TETİKLEYEBİLİR’
İspanya’daki olayda görüldüğü üzere çocuğuna kurt adam sendromu teşhisi konulan bir babanın androjenik alopesi tedavisini bırakmasıyla çocuğun semptomlarının büsbütün gerilediği kayıtlara geçti. Pekala kurt adam sendromu çevresel maruziyetlere bağlı olarak mı gelişiyor yoksa doğuştan mı geliyor. Dermatoloji Uzmanı Dr. Didem Kazan bu soruyu şöyle cevapladı:
“Kurt adam sendromu aslında doğuştan yüzde ve bedende gelişen olağandışı kıl çıkışı sendromu olarak tanımlanır. Lakin kıl çıkışını artıran hormonal tetikleyicilere bebeklerin doğum sonrası maruz kalması sonucu da bu sendrom gibisi olağandışı kıl çıkışı izlenebilir. Bu tetikleyiciler ortasında gebelik sırasında annesinde hormon salgılayıcı kanser hikayesi, anoreksiya nevroza hikayesi, kortizon (steroid), fenitoin, siklosporin, minoksidil üzere ilaç kullanımı hikayesi olan bebeklerde de görülebilir. Doğum sonrasında kıl büyümesini uyaran minoksidil üzere ilaçlara ağız ya da deri yoluyla temas eden bebeklerde de olağandışı kıl çıkışı tetiklenebilir.”
Minoksidil kaynaklı kurt adam sendromunu eşlerin birbirine bulaştırma ihtimali var mı yoksa sırf yeni doğan bebeklere mi geçiyor? “Bu sendrom genetik geçişli olup bulaşıcı karakterde değil” diyen Uzm. Dr. Didem Kazan, “Ancak minoksidil üzere kıl büyümesini destekleyen ilaçlara temas eden bireylerde temas bölgelerinde olağandışı kıl büyümesi görülebilir. Bu nedenle eşlerden biri kıl büyümesini uyaran bu ilaçları kullanıyor ise ilacın uygulaması esnasında eldiven takmalı ve etrafa ya da eşine temas etmeden ellerini yıkamalıdır. Bilhassa sprey formundaki kıl çıkışını uyan ilaçların kullanımı sırasında etrafa bulaş olabileceği konusunda hasta ve hasta yakınları uyarılmalı” ikazında bulundu.
Amerikan Besin ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından da onaylanmış olan minoksidil etken hususu içeren ecza eserleri, erkek tipi saç dökülmesi olan 18 yaş üstü hastalarda doktor önerisiyle kullanılıyor. Kullanımının kolay olması, maliyeti ve yeni kıl çıkışını basitçe uyarması nedeniyle dünyada da epeyce yaygın. Sprey ve köpük formda olanları ise sıklıkla tercih ediliyor.
Son olarak sendromun tedavisiyle ilgili ayrıntılara değinen Uzm. Dr. Kazan, doğumsal kurt adam sendromunda muhakkak bir tedavinin bulunmadığını, kılların kesilip tıraş edilebileceği bilgisini verdi. Uzm. Dr. Didem Kazan, “Kıl çıkışını uyaran faktörlere maruziyet sonrasında gelişen olağandışı kıllanma durumunda tetikleyici ortadan kaldırıldığında kıl çıkışı azalabilir fakat sıklıkla büsbütün gerileme görülmez. Burada da epilasyon formülleri kullanılabilir” diyerek açıklamalarını noktaladı.