İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, Lozan Barış Antlaşması’nın 99’uncu yıl dönümünde “Cumhuriyet’in Kuruluş Senedi Lozan Antlaşması” başlıklı konferansa katıldı. Soyer, “Lozan mağlubun mağlup olduğunun resmen beyanıdır” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Barış Antlaşması’nın 99’uncu yıl dönümünde “Cumhuriyet’in Kuruluş Senedi Lozan Antlaşması” başlıklı bir konferans düzenledi. Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi’nde (APİKAM) düzenlenen konferansın açılış konuşmasını yapan Soyer, Ulu Lider Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere, antlaşma sürecini yürüten İsmet İnönü ve Lozan heyetini anarak kelamlarına başladı.
Soyer, “Yaklaşık bir asır evvel imzalanan Lozan Antlaşması, öbür pek çok ülkenin kuruluşuyla ilgili mutabakatlara benzemez. Bu muahedenin unsurları ve cümleleri yeryüzünün en kıymetli halk direnişlerinden biri sonucunda yazılmıştır.
Anlaşmanın her bir satırında göğsünü ateşe siper eden şehitlerimizin kanı vardır. Anadolu’nun Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğiyle bir çığ üzere büyüyen direnişi, 9 Eylül ile bir kurtuluş, Lozan’la ise bir kuruluş destanına dönüşmüştür. Atatürk’ün başkanlığındaki Büyük Millet Meclisi’nin yetkilendirdiği ve İsmet Paşa’nın liderlik ettiği heyetimiz Anadolu sathındaki askeri zaferi, 24 Temmuz 1923’te dayanılmaz bir diplomasi zaferiyle taçlandırdı. Sevr’i dayatan emperyalistlere karşı Türkiye’nin ‘tam bağımsız’ bir ülke olarak tanınmasını sağladı” diye konuştu.
ONUR BELGESİ
Lozan Antlaşması’nın yalnızca ülkemizin değil, tıpkı vakitte muhatap ülkelerin sömürgesi pozisyonundaki farklı ulusların da mukadderatını etkilemiş üniversal bir doküman olduğunu belirten Lider Soyer, “Bu buluşmamızda, Lozan’ı tüm toplumsal ve ekonomik boyutlarıyla ele alarak bu tarihi mutabakat konusunda üretilen yapay gündemlere ışık tutacağız.
Lozan Muahedesi, ulusal gayret ve kurtuluş destanımızın onur dokümanıdır. Kurtuluştan kuruluşa giden yolu çizen bir kilometre taşıdır. Dahası, mağlubun mağlup olduğunun resmen beyanıdır. Bugün bu topraklardaki hür ömrümüz bu siyasi zaferin bir sonucudur. Çok güç şartlardan büyük bir diplomatik zekâyla imzalanan Lozan Mutabakatı’nın 99’uncu yıldönümünü tüm kalbimle kutluyorum” tabirlerini kullandı.
Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Temuçin Faik Ertan ise Lozan’daki görüşmelerde yaşananlar ve antlaşmanın imzalanması sonucunda elde edilen kazanımlar hakkında geniş kapsamlı bilgiler verdi.
İzmir’in Lozan Barış Antlaşması için büyük bir değere sahip olduğunu tabir eden Ertan, “İzmir Lozan’ı anlatmak ve anlamak için en gerçek, en manalı kenttir. İzmir işgali diğer bir işgaldi. Aslında bir ilhaktı. İzmir’in işgalinden sonra direniş artmıştı. Sevr’i iliğine kadar hisseden bir kenttir İzmir.
Türkiye, İzmir kurtarıldığı için Lozan’a eli güçlü gitmiştir. Bu kentte Lozan’ı konuşmak ondan ötürü manalıdır. Konferansın nerede yapılacağı konusundaki görüşmelerde Mustafa Kemal Atatürk, İzmir’de yapılmasını istemiştir. İzmir’in kurtuluşu ve Lozan, İstanbul’un kurtuluşunun da yolunu açmıştır” dedi. Lozan Antlaşması’nın toplumsal medyaya kurban edildiğine de değinen Ertan, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Tarih toplumsal medyadan öğrenilmez. Lozan’ın müddeti 100 yıllıktır diyenler bugünlere geleceğimizi hiç düşünmedi mi? Bugün 99’uncu yıldayız ve Lozan hala yaşıyor.”