Diyanet İşleri Başkanlığı’nın dini mevzulardaki en yüksek karar ve müracaat organı olan Din İşleri Yüksek Şurası’nın “Ticarette kâr haddi var mı?” sorusuna verdiği fetva dikkat çekmişti.
Fetvaya yönelik tenkitlerin ardından Din İşleri Yüksek Konseyi’nden yazılı bir açıklama geldi.
“Bağlamından koparılıp gündeme taşındı”
Açıklamada, heyet tarafından 2017’de hazırlanan bir fetvada geçen hadis-i şerifin birtakım medya mecralarında bağlamından kopartılarak gündeme taşındığı belirtildi.
Usul olarak hadis rivayetlerinin öteki kanıtlarla birlikte bağlamı dikkate alınarak anlaşılması gerektiği kaydedilen açıklamada, “Şüphe yok ki, fiyatları tayin eden, darlık ve bolluk veren, rızıklandıran lakin Allah’tır” halinde nakledilen rivayette kastedilenin 2012’de başkanlık tarafından yayımlanan “Hadislerle İslam” isimli yapıtta açıklandığı hatırlatıldı.
“İslam alimleri, bu uygulamanın Hazreti Peygamber’in dikkate aldığı gayelere uygun olduğunu belirtmiştir”
Eserde, Hazreti Muhammed’in ticari süreçlerde spekülasyona, belirsizliğe ve taraflar ortasında uyuşmazlığa yol açacak her çeşit muameleye mani olduğu ve fiili önlem aldığı halde fiyat konusunda sınırlama getirmeyi uygun bulmadığına yer verildiği bildirilen açıklamada, yapıttaki şu kısım nakledildi:
“Zira fiyatların sonlandırılması, kent dışından Medine çarşısına mal getirerek satan tüccarların, kendilerine diğer pazarlar aramasına sebep olacak, münasebetiyle Müslüman kent halkının badire yaşaması ve karaborsacılığa yenik düşmesi üzere bir sonuç oluşturabilecekti. Savaş kaidelerinin tesirini gösterdiği Medine çarşısını bir defa daha altüst edebilecek bir uygulama olacağı gerekçesiyle Hazreti Peygamber’in kaçındığı fiyat sınırlaması, sonraki yüzyıllarda İslam toplumlarında ortaya çıkan yeni kaideler doğrultusunda tekrar gündeme getirilmiş ve fiyatların çok derecede yükseltilmesini engelleyecek halde önlemler alınmasına müsaade verilmiştir. İslam alimleri, doğuracağı sonuçlar açısından bu uygulamanın, Hazreti Peygamber’in dikkate aldığı gayelere uygun olduğunu belirtmişlerdir.”
“İslam’ın unsurlarının bilgisizce alaya alınması saygısızlıktır”
AA’nın aktardığına nazaran tekrar açıklamada, “İslam dininin kesin bir kar haddi koymadığı ve bunu piyasa kaidelerine bıraktığı” görüşünün paylaşıldığı fetvanın, kimi medya mecralarında dini bedellerin maksada konulduğu, metin içerisinde yer alan hadis-i şerifin alaya alındığı bir noktaya taşındığı belirtilerek, “Yüce dinimiz İslam’ın unsurlarının bilgisizce alaya alınması, en hafif tabirle saygısızlıktır. Bu mevzuda yazan, konuşan, yorum yapan herkesi son derece ihtimamlı ve dikkatli olmaya davet ediyoruz.” tabiri kullanıldı.
Diyanet’ten hayat pahalılığına karşı fetva
