Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, yılın ilk 6 ayında tüm yatırım araçları kaybettirdi. Yani vatandaşların paralarını yıllık yüzde 79.6 enflasyona karşı koruyabilmeleri için ellerinde hiçbir enstrüman kalmadı.
Dolar, yurt içi üretici fiyatları endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde yüzde -16,10, tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise yüzde -1.52 oranıyla yatırımcısına en az kaybettiren yatırım aracı oldu.
Aynı dönemde mevduat faizi (brüt) ise Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 29.41, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 17.14 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu.
‘AKP rejiminde kaybetmek ortak payda oldu’
HalkTV’den Nuray Tarhan’ın haberine göre İktisatçı ve Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Hayri Kozanoğlu, AKP rejiminde toplumun ortak paydasının kaybetmek haline geldiğini belirterek, “Finansal yatırım araçlarının reel getirilerinin eksi olması, tasarruf sahiplerinin seçeneksiz kalınca neden gayrimenkul ve ikinci el araba dahil reel varlıklara yöneldiğini gösteriyor. Belki bir de bu konularda deneyimli yabancı fonların neden ellerini çabuk tutup Türkiye’den uzaklaştıklarını açıklıyor” dedi.
Finansal piyasalar uzmanı İris Cibre de, geliri yüksek olanların varlık enflasyonu sayesinde gayrimenkul ve araç yatırımı sayesinde kazandığını belirterek, “Ancak normal vatandaşlar çatır çatır enflasyonun altında eziliyor, gelirlerini koruyamıyorlar. Haziran ayında 5 bin 500 liraya yükseltilmesiyle asgari ücretli henüz kaybetmemiş görünüyor şu anda. Ağustos enflasyonu da mevsimsel etkilerle (doğalgaz, sebze-meyve fiyatları vb) yavaş geçer ancak eylül ayında asgari ücretin de eriyeceği kesin. Kaldı ki, reel sektörde birçok şirket asgari ücretteki gibi yüzde 30 da zam yapmadı” diye konuştu.
‘Kitleler, yanlış politikaların bedelini 10 yıllarca ödeyecek’
Bilgi Üniversitesi Prof. Dr. Cem Başlevent de Türkiye’de böyle bir yoksullaşma ve adaletsiz kaynak paylaşımının benzerinin yaşanmadığını belirterek, şunları söyledi:
“Ekonomi yönetimi ‘Faiz artırımı olsaydı gelir dağılımı bozulacaktı’ gibi bir açıklamayla savunuyor kendini ama gerçekte durum tam tersi. İşin kötüsü, farklı politikalar uygulanmaya başlasa dahi gelir ve servet dağılımının eski haline gelmesi çok zor. Genis kitleler yanlış politikaların bedelini 10 yıllarca ödeyecek. Asgari ücreti enflasyon kadar artırarak, belli kesimlere sosyal yardım yaparak ve toplu konut projeleriyle toplumsal adaleti sağladığını düşünen bir yönetim var. Keşke o kadar basit olsaydı.”
Yıllık bazda en çok kazandıran konut
Merkez Bankası eski Başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara da Twitter hesabından, son 1 yıllık yatırım araçlarının reel getirilerini İstanbul Ticaret Odası’nın ölçtüğü İstanbul enflasyonu ile hesaplayarak oluşturduğu bir tablo paylaştı.
Buna göre, son bir yılda İstanbul’da konut fiyatları yüzde 33.2 ile getiri şampiyonu oldu. Onu yüzde 2 getiriyle dolar ve kur korumalı mevduat (KKM) izliyor.
Altın yüzde -1.6 ile yatırımcısına en az kaybettiren yatırım aracı olurken, onu yüzde -9.3’le Borsa İstanbul, yüzde -12 ile euro, yüzde -41.2 ile Hazine tahvili izliyor. Yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı ise yüzde -41.6 ile TL mevduat faizi.
