Amerika ve Avrupa ülkeleri Türkiye’den ülkelerine seyahat etmek isteyen şahıslara vize alırken sorunlar yaşatıyor. Yetkililer Türkiye’den gelen kaçak göçmenleri neden olarak gösteriyor. Bu durum ülkeler arasında gerilime de yol açmakta. Özellikle az gelişmiş ülkelerden ABD ve AB ülkelerine geçişte büyük oranda talep var. Ancak homojen bir toplum yaratma ideasında olan AB ülkeleri geçişlere soğuk bakmaktadır. Örneğin; 12-14 yaşlarında turistik seyahat etmek isteyen çocuklara ve yanındaki ebeveynlere dahi vize verilirken sorun yaşanıyor. ABD’ye göç etmek için zorlu kriterler var. Örnek vermek gerekirse göçmen vizesine başvurmak için , göç etmek isteyen yabancı bir vatandaşa genellikle bir ABD vatandaşı veya yasal daimi ikamet eden yakın akrabalar veya muhtemel ABD işvereni tarafından sponsor olunmalı ve göçmen vizesine sahip olmadan önce onaylanmış bir dilekçeye sahip olunmalı. Son yıllarda Türk vatandaşlarının da kaçak yollardan bu ülkelere artan oranda geçiş yapmaya çalıştığı istatistiklere yansıdı. Bu istatistiki verilere göre hangi yıllar aralığında artış yaşanmaktadır? Hangi illerimizden daha fazla geçiş mevcut? Düzensiz göçün zararları nelerdir?
TÜRK İSTİLASI DEDİLER
Euronews’in haberine göre ABD’nin Kaliforniya’dan sonra en kalabalık ikinci eyaleti olan Teksas’ta Meksika sınırından son olarak ülkeye yasa dışı yollarla giriş yapmak isteyen Türkler yakalanmıştı. El Paso Sınır Muhafız Müdürü Gloria Chavez sosyal medya hesabından gelişmeyi duyururken, “Türk istilası” ifadesini kullandı. Chavez, “Sınır güvenliği, ulusal güvenliktir. Sınır muhafız görevlileri 45 ülkeden gelen kaçak göçmenleri tutukladılar. Büyük iş yaptılar. Görevliler Türkiye’den ABD’ye yasa dışı bir şekilde gelen kişileri yakaladı.” ifadesini kullandı.
KAÇAK GEÇMEDE REKOR
Meksika ve Türkiye’den ABD’ye kaçak geçenler rekora ulaşıyor. Uluslararası Göç İncelemeleri kitap bölümünün verilerine göre bugün Amerika’da 400.000’e yakın Türk’ün yaşadığı tahmin edilmektedir. En çok kaçak göçmen veren illerimiz ise Çorum, Ağrı ve Giresun. Kaçak geçen Türklerin istatistiki verileri şöyle:
2020: 2.580
2021: 4.989
2022’nin ilk 5 ayında 11.827 olan sayının yılsonunda 25 bin olması bekleniyor.
El Paso’dan Türkiye’den gelen kaçak göçmen sayısının 2021 yılında bir önceki yıla oranla 109 kişi artarak, bin 409’a çıktığı aktarıldı. Verilere göre, sadece ekim ayından bu yana Türkiye’den gelen 957 kişi yakalandı.
TÜRKİYE’DEN 330.289 KİŞİ GÖÇ ETTİ
Türkiye’den yurt dışına göç eden kişi sayısı 2019 yılında bir önceki yıla göre %2 artarak 330 bin 289 oldu. Göç eden nüfusun %54,6’sını erkekler, %45,4’ünü ise kadınlar oluşturdu. Türkiye’den yurt dışına giden nüfusun 84 bin 863’ünü T.C. vatandaşları, 245 bin 426’sını ise yabancı uyruklu nüfus oluşturdu.
EN FAZLA 25-29 YAŞ GRUBU GİTTİ
Türkiye’ye 2019 yılında göç edenlerin yaş grubu incelendiğinde, en fazla göç edenlerin %13,3 ile 25-29 yaş grubu olduğu görüldü. Bu yaş grubunu %12,2 ile 20-24 ve %11,6 ile 30-34 yaş grubu izledi. Türkiye’den göç eden nüfusun yaş gruplarına bakıldığında, en fazla göç edenlerin %15,2 ile yine 25-29 yaş grubu olduğu görüldü. Bu yaş grubunu %13 ile 30-34 ve %12,6 ile 20-24 yaş grubu izledi.
FRANSA: EN ÇOK TÜRK GÖÇMENİN OLDUĞU YERLERDEN BİRİ
Fransa, bu süreçte en çok göçmen işçi kabul eden ülkelerden biri olmuş ve 1950’lerin ikinci yarısından 1960’ların sonuna kadar, düzenli bir biçimde göçmen işçi kabul etmiştir. Fransa’da çalışan Türk göçmenlerin bir bölümünün çalışma izni olmadığını eklemek gerekir. Aşağıdaki tabloda 1962-2009 arasında Fransa’da bulunan Türk göçmen sayısı gösterilmektedir.
| 1964 |
1968 |
1975 | 1982 | 1990 | 1990 | 2009 | |
| TÜRKİYE | 1.4 | 1.3 | 1.9 | 3.0 | 4.0 | 4.0 | 4.5 |
Bkz. Faik Ragıp Aksoy, Fransa’daki Türk Göçmenler Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Sivas, 2019, s. 37.
Türk göçmenler gerek Avrupa’da gerekse ABD’de kimliklerini kaybetme tehdidi ile karşı karşıyalar. Kimlik tehdidi yaratan temalar olarak; ekonomi, İngilizce bilmemek, kültürü kaybetme korkusu, Türkiye’ye olan fiziksel uzaklık, alıcı kültüre entegre olamamak temaları var.
ABD’DE GÖÇMEN OLMAK ZOR
Kişilerin göçmenlik başvurusu yapabilmek için öncelikle lise mezunu olması gerekiyor. Aynı zamanda son beş yıl içerisinde uzmanlığı olan bir alanda iki sene deneyim kazanmış olması gereklidir. Başvuru için 18 yaşını doldurmuş olmalıdır. Hem firmaların hem de kişilerin hazırlaması gereken belge prosedürü son derece karmaşıktır. Geçici çalışma vizesi için her sene nisan ayının ilk zamanlarda firmalar çalışanları için geçici vize başvurularını başlatmaktadır. Fakat bu vize işlemlerinde belirli bir kota uygulaması bulunmaktadır. Eğer başvurular çok fazla ise başvuruların hepsi kabul edilmiyor. Bunun yerine bir çekiliş yöntemine başvurulmak durumunda kalınıyor. Amerika nitelikli göçmenlik başvurularının birçoğu çalışma vizesinde ya da yatırım vizesinde gerçekleştirilmektedir. ABD’den vize almak ya da göçmen olarak çalışmak zor olduğu için insanlar yasadışı yollara başvuruyor.
ABD VE AVRUPA ZOR DURUMDA
Onlarca yıl boyunca ABD ve Avrupa ülkeleri büyük göç alan ülkeler arasındadır. Bugün bu ülkeler göç ve iltica politikalarında zorluklarla karşı karşıya kalmakta. Özellikle Avrupa ülkeleri hızlı bir modernleşme ve homojen toplum yaratma projeleriyle uğraşırken bir taraftan da ulusal kimliklerini korumaya çalıştılar. Bu ülkelerin siyasi liberalleşmeleri ulus kimliğini korumalarında önlerine engeller çıkardı. Kendi kamuoylarında hükümetler etnik kimliklerinin korunması yönünde ciddi baskılar görüyorlar. Bundan dolayı da göçmenlere karşı bir önyargı mevcut. Ancak AB uygulamalarının açtığı geniş alanlarda yok değil. Angela Merkel bu geniş alandan yararlanıp binlerce mülteciyi ülkesine kabul etmiş ve neo-Nazilerin hedefi hâline gelmişti.
DÜZENSİZ GÖÇ SİYASİ KRİZE NEDEN OLDU
Özellikle nitelikli iş gücü veya beyin göçü gibi düzenli göç, hükümetlere istihdam sağlama ve halk yapısını çeşitlendirme imkânı sunarak kültürel anlamda toplumlarını geliştirme imkanı sundu. Fakat düzensiz göç bu tablonun tam tersi bir resim çiziyor. İç savaş, ekonomik sıkıntılar vb. nedenlerle ülkesini terk ederek kaçak yollarla başka ülkelere sığınan göçmenler -işin insanı boyutu bir yana- göçe maruz kalan ülkeler için ekonomik, sosyal ve elbette siyasi anlamda çeşitli sorunların ortaya çıkmasına yol açıyor.
Dr. Girayalp Karakuş