Cumhuriyet’in kuruluşunun 99 yılı aktiflikleri kapsamında ünlü tarihçi-yazar Sinan Meydan, Cumhuriyet Söyleşi’nde Beylikdüzü halkıyla buluştu. Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı Sivas Kongre Binası’nın birebir yapıldığı 4 Eylül Sivas Kongre Binası ve 4 Eylül 1919 Gençlik Merkezi’nde düzenlenen aktiflik Ankara Gençlik Kültür-Sanat Kulübü sanatkarlarının hazırladığı dans tiyatrosuyla başladı. Kurtuluş Savaşı’nda yaşanan zorlukları anlatan tiyatral şov izleyicilerden tam not aldı. Şovun akabinde Beylikdüzü Belediye Lideri Mehmet Murat Çalık ve tarihçi-yazar Sinan Meydan, Cumhuriyet Söyleşisi’nde Kurtuluş Savaşı yılları ve sonrasında yaşanan zorlukları anlattı.
‘Muazzam bir muvaffakiyet hikâyesi’
Atatürk’ün Samsun’a çıktığı periyotta yaşadığı zorluklara değinen Beylikdüzü Belediye Lideri Mehmet Murat Çalık, savaş sonrası verilen ekonomik bağımsızlık uğraşına dikkat çekti. Lider Çalık, “Atatürk, bu ülke beşerinin ferasetine ve gücüne çok güveniyordu. Atatürk, bu sürece kadar nasıl bir yol izleyeceği, neler yapacağı, nasıl bir çabanın içine gireceğini biliyordu aslında. Mesela sanayi, Cumhuriyet’in çok önemsediği işlerden biri. Şöyle bir data paylaşacağım sizlerle. 1923-1938 yılları ortasında Türkiye Cumhuriyeti büyüme manasında yaklaşık yüzde 97 büyüme sağlamış. Dünyada bu türlü bir örnek yok. Bunu başarmış bir milletin evlatlarıyız. Fabrikası yok, yolu yok. Demiryolları, deniz yolları hepsi yabancıların ellerinde. Çok küçük üretim tesisleri var. Atatürk bu başarıyı sağladıktan sonra iktisada dair de dönüşümü yapıyor Fabrikalar kuruyor, o fabrikaları destekleyecek bankalar da kuruyor. Sümerbank’ı kuruyor dokuması desteklemesi için imar ve şehirciliği desteklemesi için Emlakbank’ı kuruyor. Halk Bankası’nı esnaf için kuruyor. Etibank kuruluyor madencilik için. Münasebetiyle muazzam bir muvaffakiyet hikâyesi” diye konuştu.
‘Bu çabayı muvaffakiyetle taçlandırmak zorunda olduğumuzu tabir edeyim’
Türkiye’nin ikinci yüzyıla hazırlandığını tabir eden Lider Çalık, “Şu an ah-vah çekmenin sırası değil. İkinci yüzyıla girerken bu sorumluluk hepimizde, hepimizin yapacakları var. Ne kadar güç şartlarda bir Cumhuriyet doğdu. Biz bir lokal yönetici olarak yapabileceklerimizi bu kentin mukadderatını değiştirmek üzere kurguladık. Ben bir kent plancısıyım. Bu kente, bu topraklara, bu toprakları bizim için vatan yapan bayrağa âşık bir beşerim. Hayatım boyunca bunlara hizmet ediyorum ve burada siyasi arkadaşlarımız da var ve bunu her seferinde söylüyorum; Biz nasıl parti devletinden şikâyet ediyorsak parti belediyesinden de şikâyet ederiz. Devletin paraleli olmaz, partisi olmaz. Devlet devlettir. Herkes hürmet göstermek zorundadır. Devletin kurumları da hepimizindir münasebetiyle siyasi reflekslerimizi bir kenara bırakarak vatanını, milletini ve bayrağının seven beşerler olarak Türkiye’nin ikinci yüzyılına adım atmak, ikinci yüzyıl için uğraş etmek ve bu çabayı muvaffakiyetle taçlandırmak zorunda olduğumuzu tabir edeyim” dedi.
‘Vatandaşın da Cumhuriyet olmasaydı neyle karşı karşıya kalacağını görmesi lazım’
Şehir plancısı olarak, Atatürk’ün Ankara’da yaşattığı dönüşüme de değinen Lider Çalık, “Bugün kentlerin gelmiş olduğu halden çok hoşnut olmayan bir beşerim. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 1928’de bir kent planı hazırlatıyor. Keşke ömrü biraz daha vefa etseydi de İstanbul’a da yapsaydı. Ankara’daki en çorak toprakta Atatürk Orman Çiftliği yapılıyor. Cumhuriyet’in kazanımlarının farkına varmak lazım. Vatandaşın da Cumhuriyet olmasaydı neyle karşı karşıya kalacağını görmesi lazım. Gurur duyacağımız bir devrim” biçiminde konuştu.
‘Cumhuriyet’in konuşulabileceği en doğal, en hakikat mekândayız’
Cumhuriyet’i anlatmaya sözlerin kifayetsiz kalacağının söyleyen Meydan, “Anlatacağımız bahis sıradan bir mevzu değil, su demek ekmek demek aldığımız nefes demek. Dünyanın diğer bir yerindeki Cumhuriyet’e benzemez. Bu bahis o kadar özel ki o kadar manalı ki çok heyecanlıyım. Lideri tebrik edeyim. Niçin? Sahiden Cumhuriyet’in konuşulabileceği en doğal, en yanlışsız yerdeyiz. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden sonra Cumhuriyet’in konuşulacağı en yanlışsız adres neresi diye bana sorsanız yanıtım şudur: Sivas Kongre Binası. Bu benim yorumum mu? Hayır. Sayın Lider tabir etti dedi ki; ‘Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı binadayız, birebirini yaptık’ dedi. Atatürk’ümüz Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Sivas’a gidiyor, kongre binasını geziyor ve şu cümleyi kuruyor: ‘Cumhuriyetin temellerini bu binada attık’ Ne kadar heyecan verici değil mi! Cumhuriyet’in 99 yılında Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı salonda bu söyleşiyi yapıyoruz. Harika hoş bir şey, insanın tüyleri diken diken oluyor” diye konuştu.
‘Bu haklı bir savaştı ve Atatürk bu iradeyi gösterdi’
Ülkenin özgürlüğüne Sivas Kongre Binası’nda karar verildiğini aktaran Meydan, ” formunda konuştu. Cumhuriyet Söyleşisi, yapılan konuşmaların akabinde seyircilerin de iştirakiyle interaktif formda devam etti. Lider Çalık, yaklaşık 2 saat süren keyifli söyleşi sonrası günün anısına Sinan Meydan’a çiçek ve plaket takdim etti.