Cumhuriyet tarihinin en büyük toplumsal konut projesinde sona gelindi. TOKİ, dar gelirliler için tek seferde 250 bin konut inşa edecek. Merakla beklenen projenin ayrıntılarını Cumhurbaşkanı Erdoğan açıkladı. Pekala dev projenin piyasaya tesiri ne olur? Bahisle ilgili merak edilenler uzman isimler Milliyet.com.tr’ye aktardı.
Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu tabirleri kullandı:
DEV TOPLUMSAL KONUT PROJESİNİN PİYASAYA TESİRİ NE OLUR?
“Projenin iki yıl içerisinde tamamlanacak olması nedeniyle fiyatlara çabucak yansımasını beklemiyoruz. Dar gelirlilerin konut sahibi olması için çok avantajlı bir peşinat ve ödeme sayısı açıklandı. Bunlar bilhassa kısa periyotta konut sahibi olmak isteyen birçok vatandaş için değerli bir müracaat kaynağı oluşturacaktır.
Projenin ikinci etabı olan 500 bin konut projesi gereksinime merhem olacaktır diyebiliriz. Müracaatlar yarın prestijiyle başlayacak ve ekim ayında sonuçlanmasını bekliyoruz. Aslan hissesi İstanbul’da oldu projenin yüzde 20’lik kısmı İstanbul’da yapılacak İstanbul’da 50 bin, Ankara’da 18 bin, İzmir’de 12 bin 500 konut kelam konusu.
Şehit ve pürüzleri için ayrılan yüzde 5’lik bir kontenjan var. Emekliler ve gençler için de yüzde 20 yani 50 binlik kontenjan kelam konusu.
Başka yerde paylı gayrimenkulü olanın muaf olması değerli bir gereksinim diyebiliriz. Proje teslim edildikten sonra da bir ödeme kolaylığı sağlanabilir mi bunu önümüzdeki günlerde görüyor olacağız.
Özellikle 10 bin iş yerinin 2 bin 633 TL taksitle 350 bin TL bedelle satılacak olması birçok istihdama yarar sağlayacaktır.
Arsa açısından baktığımızda müstakil arsa satışı açılandı. Daha evvel paylı arsa satışıyla ilgili bir şey duymamıştık. Paylı yerlerde 937 TL taksitle bireylerin tahminen de bir arsa sahibi olmasına imkan sağlanacak. Bunları müteahhide verme imkanı olabilecek. Yerlerin 350 ile 500 metrekare planlanmış projesinin olması müstakil konut isteyenlere yarar sağlayacaktır.
DAİRE FİYATI VE KİRALIKLARDA DÜŞÜŞ OLUR MU?
Orta vadede konut arzına takviye sağladığı için fiyatların biraz daha dengelenmesinde yarar sağlar lakin bunu kısa vadede beklememek lazım.
Daha evvel İstanbul için belirlenen 16 bin TL’lik gelir 18 bin TL’ye çıkarıldı, öteki vilayetlerde de 14 bin TL olan gelir 16 bin TL’ye çıkarılmış oldu.”
İSTEBKoop Lideri Emlak Brokeri Ulvi Özcan milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklamada şu sözleri kullandı:
‘AÇIKLANAN SAYILAR SON DERECE MAKULDÜR’
“Arz talep istikrarındaki arzın ve talebin fazlalığı sorun budur. Her yıl 800-900 bin konut gereksinimi olunca bu ne kadar karşılanabilirse fiyatı o kadar düşürecektir. Kiralıklarda kısa vadede yarar olmayacaktır. Açıklanan sayılar son derece makul sayılardır. Devlet bunu sübvanse etmelidir.
2+1 fiyatları ulaşılabilir sayılardır. Bunun hiç meskeni olmayana verilmesi doğrudur. TOKİ’den meskeni olanlara verilmemesi doğrudur. Fırsatçılara müsaade verilmeyeceğini belirtti Cumhurbaşkanı Erdoğan bu da yanlışsız bir şey.
Bunu sürdürülebilir kılarsak orta vadede sorun çözülecektir. Lakin bugünden yarına kira fiyatlarını düşürmeyecektir. Satılık daire fiyatlarını olumlu etkileyecektir. Arz talep istikrarında arza katkı sağladığı için mutlaka yararı olacaktır.
TOKİ’nin misyonu konut üretmek olmamalıdır. Arsa üretimi, planlama, araştırma ve finansman olmalıdır. Yani ülkenin konut siyasetini belirlemek olmalıdır. Dünya vizyonunu ülkeye taşımak olmalıdır, akademik çalışmalara dayanak vermek olmalıdır.
AÇIKLANAN FİYATLAR UYGUN MU?
Bence uygun, 5 bin 500 TL minimum fiyat alınan bir yerde 2 bin 800 lira üzere bir sayı öngörülüyor. Bu tek çalışan olursa cazip değil lakin artık hanehalkı diye bir kavram hayatımıza girdi. Hanelerin ödeyebileceği bir meblağ.
1+1 ve 1+0’a sıcak bakılmalıdır. 1+1 ve 1+0 önemli manada hayatımıza giren bir şey oldu. TOKİ’nin de bunu desteklemesi lazım.”
Finansal Danışman Mustafa Aşkın şu tabirleri kullandı:
ERDOĞAN 2 TRİLYONDAN FAZLA TESİR SAĞLAYACAK DEDİ. HANGİ ALT DALLARDA CANLANMA GÖRÜRÜZ?
“Konut bileşenleri çok farklı kesimlerden oluşuyor. Sanayi kesimlerini iteleyen bölümler bunlar, çimentodan demir çeliğe boyadan cam kesimini harekete geçiriyor. Konutun canlı olduğu periyotta mobilyadan beyaz eşyaya kadar pek çok kesimde tesirini gördük. Büyüklük de değerli bir sayı. Bunlar bir anda olacak şeyler değil.
2 TRİLYONLUK KATKIYI İKTİSATTA NE VAKİT HİSSEDERİZ?
Konutların bittiğinde hissederiz. Erdoğan 5 yıl içerisinde 500 bin konuttan bahsetti. Yılda 100 bin konut yapılacağı manasına geliyor. 5’te 1’i kadar her yıl iktisatta çarpan tesiri olarak hissedilecektir.
BÜYÜMEYE KATKISI NE OLUR?
1.5-2 puan olacakmış üzere gözüküyor. Tabi yalnızca harcamalarla ilgili olmaz büyüme, üretim ve karşı tarafın da yaptığı harcamalara bağlı. Kimi bölümler küçüldüğünde siz istediğini kadar büyüyün onu hissetmeyebilirsiniz. 1.5-2 puanlık artış potansiyeli var.
BU PROJENİN ENFLASYONA KATKISINI NASIL BEKLERSİNİZ?
Yüzde 40 maliyetin altında vereceğiz dedi. Maliyeti hükümet bütçesinden karşılayacak. Dün TÜİK’in inşaat maliyeti açıklaması vardı yıllık artış yüzde 115’ti. Hasebiyle maliyetlerin altında verecek olması dar gelirlinin hissettiği enflasyonu düşürmesinde olumludur. Genel olarak enflasyonu nasıl tesirler onu hesaplamak gerekiyor.
ERDOĞAN TİCARİ YARAR HALİNE GETİRMEK İSTEYENLERE FIRSAT VERMEYECEĞİZ DEDİ. DEVLETİ KANDOIRARAK TOKİ’DEN MESKEN ALMAYA ÇALIŞANLAR KONUTLARINI KAYBEDECEK DEDİ ERDOĞAN. NASIL BİR KONTROL SİSTEMİ GELİR?
Bunun yapılması gerekiyor. Spekülasyonlara mahzur olmak lazım. Alıcıların kimlik numaralarına nazaran bir bilgilendirme yapılacak. Kimlik numaralarından tapu kayıtlarına bakılabilir. Periyot süreçleri üzerinden TAPU dairelerine belli şerhler konularak bunlar engellenebilir. Muhtaçlığı olmayan kişinin alıp yüksek karla satması için devlet cebinden para harcamak istemez kontrollerin çok daha sıkı olacağı kanaatindeyim.
10 BİN İŞ YERİ PLANLANIYOR. ESNAFIN ELİNİ GÜÇLENDİRİR Mİ?
Özellikle Türkiye’de sanayi bölgeleri, organize sanayi bölgelerinin kurulması değerli, KOBİ ölçeğindeki sanayi Türkiye’nin can damarını oluşturmuş durumda. Bilhassa iktisadın faal olduğu kaynakların aktif kullanılabileceği yerlerde üretim daha verimli hale gelebilir.
Bazı toplumsal problemlerin da önüne geçilmesinde kıymetli bir katkı sağlanabilir.”