Çeyrek asırdır siyaset hayatında olan CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu için Ateş İlyas Başsoy, “Seveceksen Radikal Sev” kitabında “Övmenin hiç ‘efektif’ olmadığı bir insan Kılıçdaroğlu. Mahallenizdeki bakkalı övseniz bir gazoz parasız içme olasılığınız var, Kılıçdaroğlu’nda bu bile mümkün değil” der.
‘Yalakalara atacak altın keseleri olmadığı için Kılıçdaroğlu ile vakit geçirmenin pragmatik beşerler için vakit kaybı’ olduğunu söyleyen Başsoy, “Canınız sıkıldığı her anda, örneğin eşinizle arbede ettiğinizde yahut ofiste berbat bir gün geçirdiğinizde, ‘Allah belanı versin Kılıçdaroğlu’ diyebilirsiniz. Size dava açmayacak, sizi maksat göstermeyecek” diye devam eder.
Başsoy’un birebir kitabında Kılıçdaroğlu’nun ne düşündüğünü kestirmenin kolay olmadığını söylerken, “Poker oynasa asla karşısına çıkmazdım” kelamları de CHP önderine dair dikkat cazip tespitlerdendir.
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun neredeyse yarım asrı birlikte geçirdiği hayat arkadaşı Selvi Kılıçdaroğlu’nun Armağan Çağlayan’ın programında söylediği kelamlar de uzun yıllardır tanıdığımızı sandığımız Kılıçdaroğlu’nun aslında temel özelliğinin “bilinmezlik” olduğuna dair dikkat cazip bir örnektir.
Selvi Kılıçdaroğlu, Armağan Çağlayan’ın Kemal Kılıçdaroğlu’nun sevdiği yemeklerle ilgili sorusuna, “Yemek yoksa yoğurt ekmek yer. Çok yiyen bir insan değil. Yemek seçme huyu da yok lakin bazen kimi şeyleri varsayım edebiliyoruz şunu yer şunu yemez diye. Ancak ben 40 yıldan sonra bamya sevdiğini öğrendim ve şaşırdım. Ben çok sevmem lakin artık onun için yapıyorum” cevabı verir.
Siyasi hayatında “Sakin Güç”, “Gandhi”, “Bay Kemal” tabirleriyle yer bulan, “Adalet Yürüyüşü” ile dünya tarihine geçen Kemal Kılıçdaroğlu kimdir?
BAHÇELİ’NİN OKUL ARKADAŞI
1948 yılında Dersim’in Nazımiye ilçesinde doğan Kemal Kılıçdaroğlu, birinci ve ortaöğrenimini Erciş, Dersim, Genç, Elazığ üzere Anadolu’nun çeşitli kentlerinde tamamladı, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi’nden mezun oldu.
Başarılı bir öğrenci olan Kılıçdaroğlu’nun MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli ile okul arkadaşı olduğunu biliyoruz. Bahçeli, Kılıçdaroğlu CHP Genel Lideri seçildikten sonra okul arkadaşlığına vurgu yapmış, “Kendileri benim okul arkadaşımdır. Başarılı bir öğrenciydi, başarılı bir bürokrat oldu. Artık de başarılı bir siyasetçi olmasını bekliyoruz” demişti. Bahçeli yakın vakitte muhalefetin adayının anketle belirleneceği argümanları ile ilgili, “Eğer birisi ankette bana gelirse, siz bu ankette kime evet dersiniz derse, tercihim sınıf arkadaşımdan yana olur” diye karşılık vermişti.
HESAP UZMANI, SGK GENEL MÜDÜRÜ
Mesleki hayatına Maliye Bakanlığı’nda Hesap Uzman Yardımcısı olarak başlayan Kılıçdaroğlu, bir yıl Fransa’da kaldı. Hesap uzmanlığını 1983 yılına kadar sürdüren Kılıçdaroğlu birebir yıl Gelirler Genel Müdürlüğü’ne atandı. 1991 yılında BAĞ-KUR’da 1992 yılından sonra Toplumsal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğ’ünde vazife yapan Kılıçdaroğlu, kısa bir müddet Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nda müsteşar yardımcısı oldu. 1994 yılında Ekonomik Trend Mecmuası tarafından “Yılın Bürokratı” seçilen Kılıçdaroğlu, 1999 yılının ocak ayında kendi isteğiyle Toplumsal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğü’nden emekli oldu. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı çalışmalarında Kayıtdışı İktisat Özel İhtisas Komitesi’ne başkanlık eden Kılıçdaroğlu, Hacettepe Üniversitesi’nde de bir müddet ders verdi. Daha sonra Türkiye İş Bankasında İdare Heyeti Üyesi olarak vazife yaptı.
‘DÜELLO’LARLA BAŞLAYAN SİYASİ YÜKSELİŞ
Kemal Kılıçdaroğlu, 3 Kasım 2002 tarihinde yapılan 22. Periyot Milletvekili Genel Seçimleri’nde, CHP İstanbul Milletvekili olarak Meclis’e girdi. CHP Merkez İdare Şurası’nda vazife alan Kılıçdaroğlu, 22 Temmuz 2007 Milletvekili Genel Seçimleri’nde de İstanbul’dan 23. Periyot Milletvekili seçildi ve genel başkanlığa adaylığını açıklayıncaya kadar CHP Küme Başkanvekilliği misyonunda bulundu.
Kılıçdaroğlu küme başkanvekilliği vazifesi yaptığı periyotta Adalet ve Kalkınma Partisi’nden Genel Lider Yardımcısı Şaban Dişli, Dengir Mir Mehmet Fırat ve Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Melih Gökçek’i gaye alan savları ve açıklamaları ile dikkat çekti. Silivri’de bir yerin imar durumunu değiştirme karşılığında 1 milyon dolarlık iş takibi fiyatı talep etmekle suçlanan Dişli, partisindeki vazifesinden istifa etti. Tırlarında uyuşturucu olduğu tez edilen Fırat ise bir televizyon programında Kılıçdaroğlu ile tartıştıktan sonra sıhhat problemlerini münasebet göstererek istifa etti. Kılıçdaroğlu’nun en çok konuşulan çıkışlarından biri de devrin Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Melih Gökçek ile canlı yayınlanan televizyon programıydı. Ankara’daki doğal gaz sayaçlarını fahiş fiyatla satın almakla suçlanan Gökçek “düello” olarak nitelendirilen televizyon programından sonra istifa etmedi fakat bu program Kılıçdaroğlu’nu Türkiye’nin en çok konuşulan isimlerinden biri yaptı.
İSTANBUL BELEDİYE BAŞKANLIĞINA ADAY OLDU
Kılıçdaroğlu, 29 Mart 2009 seçimlerinde CHP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye lider adayı oldu. Seçimde AK Parti adayı Kadir Topbaş yüzde 44,7, Kılıçdaroğlu yüzde 36,80 oy aldı.
CHP’NİN 7’NCİ GENEL LİDERİ KILIÇDAROĞLU
Kılıçdaroğlu, partisinden bir bayan milletvekiliyle çekilmiş bilinmeyen kamera imgelerinin internette yayılması üzerine Deniz Baykal’ın istifa etmesinin akabinde yapılan kurultayda genel lider seçildi. Kılıçdaroğlu tek aday olarak girdiği kurultayda geçerli oyların tamamını alarak CHP’nin 7. genel lideri oldu. Kılıçdaroğlu sonraki 4 kurultayda da genel lider seçildi.
MHP İLE ÇATI ADAY ÇIKARDI: EKMEK İÇİN EKMELEDDİN
Kılıçdaroğlu 2014 yılı Cumhurbaşkanlığı seçiminde MHP ile birlikte hareket etti. CHP ve MHP’nin ‘çatı adayı’ olan İslam Konferansı Örgütü eski Genel Sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu seçimi kaybetti.
7 Haziran 2015 genel seçimlerinde ise AK Parti Meclis çoğunluğunu kaybetti. Yapılan “istikşafi” görüşmelerden sonuç çıkmadı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tekrar seçim kararı aldı. 1 Kasım’daki seçimlerde CHP yüzde 25 oyla bir sefer daha ana muhalefet partisi oldu.
16 NİSAN REFERANDUMU
Türkiye 2017 yılında Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi için referanduma gitti. 15 Temmuz askeri darbe teşebbüsü sonrası ilan edilen OHAL şartlarında yapılan 16 Nisan referandumunda yüzde 51 “Evet” çıktı.
DOKUNULMAZLIKLARIN KALDIRILMASI: ANAYASAYA ALIŞILMAMIŞ LAKİN EVET DİYECEĞİZ
CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu’nun aldığı birçok karar da tartışma konusu oldu. Kılıçdaroğlu’nun çok sayıda tenkide neden olan bir kararı da milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasının önünü açan sürece verdiği dayanaktı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2016 yılındaki davetinin akabinde başlayan süreçte Kılıçdaroğlu’nun düzenlemenin Anayasa’ya muhalif olmasına karşın ‘Evet’ diyecekleri, aksi halde AK Parti’nin bu durumu istismar edeceği yaklaşımı büyük tenkit aldı. CHP’nin de verdiği takviyenin akabinde dokunulmazlıklar 20 Mayıs 2016’da kaldırıldı. Yaklaşık 5 ay sonra ortalarında HDP Eş Genel Liderlerinin yer aldığı çok sayıda HDP’li milletvekili gözaltına alınarak tutuklandı.
ADALET YÜRÜYÜŞÜ
CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu’nun tutuklanmasının akabinde 2017 yılı Haziran ayında Ankara’dan İstanbul’a 25 gün süren Adalet Yürüyüşü yaptı. Toplumun farklı kesitlerinden binlerce kişinin katıldığı, dünya tarihine geçen yürüyüş İstanbul’da bir mitingle sonlanırken, iki ay sonra da Çanakkale’de “Adalet Kurultayı” düzenlendi.
LİNÇ TEŞEBBÜSÜ, SİLAHLI SALDIRI…
CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu genel başkanlığı devrinde birçok tehdit ve akına maruz kaldı. 2016 yılı haziran ayında Vezneciler’de meydana gelen patlamada hayatını kaybeden polislerin cenaze merasimine katılan Kılıçdaroğlu’nun önüne kurşun bırakıldı. Tıpkı yıl, 25 Ağustos 2016 tarihinde Şavşat’tan Artvin’e giden Kılıçdaroğlu’nun konvoyuna Ardanuç mevkiinde PKK saldırısı düzenlendi. Taarruz sonucunda Jandarma Er Fatih Çaybaşı hayatını kaybederken iki asker de yaralandı. Saldırıyı PKK üstlendi lakin amacın Kılıçdaroğlu olmadığını savunuldu.
Kılıçdaroğlu’na 21 Nisan 2019 tarihinde, Ankara Çubuk’taki asker cenazesinde linç teşebbüsünde bulunuldu. Taziye sırasında yuhalanan Kılıçdaroğlu’na bir küme yumruk ve tekmelerle saldırdı. Kılıçdaroğlu linç teşebbüsünden bir konuta sığınarak uzaklaşmaya çalışırken kalabalıktan “Yakın bu evi” sloganları yükseldi. Kılıçdaroğlu zırhlı araçla konuttan çıkarıldı. Kılıçdaroğlu’na yumruk atan Osman Sarıgün daha sonra pişman olduğunu belirterek özür diledi.
MİLLET İTTİFAKI KURULDU, YETERLİ PARTİ’YE 15 VEKİL VERİLDİ
2018 seçimlerinde yeni kurulan YETERLİ Parti’nin seçime girme riski ortaya çıkınca Meclis’te küme oluşturularak bu riskin ortadan kaldırılması gündeme geldi. GÜZEL Parti Genel Lideri Meral Akşener CHP’den küme için gerekli olan 15 milletvekilinin partisine geçmesini talep etti. CHP Genel Lideri da bu talebi kabul etti. Böylelikle UYGUN Parti’nin 24 Haziran’da yapılacak seçimlere katılmasının önündeki risk ortadan kaldırılmış oldu. CHP, 2018 seçimlerine YETERLİ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’nin de içinde yer aldığı Millet İttifakı ile girdi.
2018 SEÇİMLERİNDE İNCE’Yİ CUMHURBAŞKANI ADAYI YAPTI
24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı seçimi için Millet İttifakı ortak aday çıkarmak için görüşmeler yaptı. CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu’nun da dayanak verdiği kaydedilen bu görüşmelerde konuşulan isim 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’dü. Fakat GÜZEL Parti Genel Lideri Meral Akşener buna sıcak bakmadı, Gül de üzerinde uzlaşma sağlanmaması üzerine aday olmadı. CHP’nin aday tercihi en son Yalova Milletvekili Muharrem İnce oldu. İnce seçimleri kaybetmesinin akabinde kurultay daveti yaptı. Bu talep karşılık bulmayınca partisinden istifa etti.
YEREL SEÇİM BAŞARISI: İSTANBUL, ANKARA KAZANILDI
2019 mahallî seçimlerinde CHP ve UYGUN Parti iş birliği yaptı. Kimi vilayetlerde CHP, birtakım vilayetlerde ÂLÂ Parti aday çıkarmadı. Kılıçdaroğlu seçim öncesi bir yayında, “Göreceksiniz biz Ankara’yı da, İstanbul’u da, Antalya’yı da, Adana ve Mersin’i de alacağız inşallah” dedi. Seçimin sonunda İstanbul, Ankara başta olmak üzere sayılan belediyelerin çok büyük kısmı kazanıldı.
2023 SEÇİMLERİNE HAZIRLIK: 6’LI MASA KURULDU
2018 seçimleriyle birlikte Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi de yürürlüğe girdi. “Tek adam sistemi” olarak nitelendirilen sistemin uygulama süreci muhalefeti daha da yakınlaştırdı. 12 Şubat 2022 tarihinde CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu mesken sahipliğinde UYGUN Parti Genel Lideri Meral Akşener, Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu, DEVA Partisi Genel Lideri Ali Babacan, Demokrat Parti Genel Lideri Gültekin Uysal ve Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu’nun yer aldığı “Altılı Masa” birinci toplantısını yaptı. Yaklaşık 1 yılı bulan çalışma kapsamında “Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme Geçiş” konusunda mutabık kalan 6 parti ortak cumhurbaşkanı adayı ve Meclis seçiminde ittifakı da gündemine aldı.
ADAYLIK SÜRECİ: GELİYOR GELMEKTE OLAN
CHP 2014 seçimlerinde İhsanoğlu’nu, 2018 seçimlerinde İnce’yi Cumhurbaşkanı adayı gösterirken 2023 seçimleri öncesi bu kere Kılıçdaroğlu’nun ismi konuşulmaya başlandı. Kılıçdaroğlu, yaklaşık 2 yıl evvel Meclis kürsüsünde AK Partili bir milletvekilinin adaylık sorusu üzerine, “Aday olup olmayacağımı nereden biliyorsun” cevabı verdi. Bu cevabın akabinde anketlerde de sorulmaya başlanan Kılıçdaroğlu’nun “geliyor Gelmekte olan”, Ben Kemal, Geliyorum” üzere kelamları bu adaylığın işareti olarak nitelendirildi. Kılıçdaroğlu adaylık sorularına da, “İttifak kabul ederse onur duyarım” cevabı verdi.