IŞİD’in 3 Ağustos 2014’te Êzidî yurdu olan Şengal’de gerçekleştirdiği soykırım saldırısının üzerinden 8 yıl geçti. Ortadoğu’nun en kadim halklarından Êzidîler, 72 ferman-soykırım saldırısına maruz kaldı. Bu son atak sonucunda da on binlerce Êzidî katledildi, binlercesi göç yollarında ömrünü yitirdi ve yeniden binlerce bayan alıkonularak köle pazarlarında seks kölesi yapıldı.
Êzidî Kültür Vakfı, Yeni Ömür gazetesinden Hicran Ürün’ün sorularını yanıtladı.
‘KIZILA BOYANMIŞ BİR GÜN…’
3 Ağustos 2014 katliamında Êzidîler neler yaşadı? Êzidî Kültür Vakfı olarak siz o günü nasıl tanımlıyorsunuz?
Sorunuza kısaca karşılık verecek olursak 3 Ağustos 2014 günü Êzidîlerin toplumsal hafızasında merhametin, vicdanın, kadim komşuluğun ve insanlığın öldüğü gündür aslında. O nedenle 73. ferman olarak Êzidîlerin tarihine geçen bu katliam, daha evvel 72 kere vuku bulmuş fermanların bir devamı olarak görülmekte. Münasebetiyle 3 Ağustos 2014 günü bir yanıyla kara öteki yanıyla da kızıla boyanmış bir gündür Êzidîlerin toplumsal belleğinde. Bu bellek yaralıdır, yara tazedir ve bu yarayı kanatmak için muktedir komşu ülkeler başta olmak üzere birçok aktör hâlâ da onu deşmek için ellerinden geleni yapmaktadırlar. Bağlamın bu noktasından hareket edersek 73. Êzidî Fermanı için komşu ülkeler ve halklar başta olmak üzere herkesin hatalı olduğu kolektif bir kötülüktür diyebiliriz. Yalnızca selefist yahut ikinci zihniyetin bir dışavurumu değildir. Muktedir devletlerin ve halkların ortalığa saçtığı dehşettir. Bugün Êzidîler bu dehşetin gölgesinde yaşayarak hayatta kalmaya çalışmaktadırlar. Bunun ne kadar güç olduğunu anlamak için bir gün, yalnızca bir gün bile Êzidî olmak kâfidir.
’50 BİN İNSAN GÖÇ ETTİ’
Katliamın akabinde göç edenler, katledilenler yahut kamplarda ömrünü sürdürmek zorunda olanlar ile ilgili elinizde datalar mevcut mu?
Tüm çalışmalara karşın bugün hâlâ net datalarla konuşmak mümkün değil zira esasen bölgede, uzun yıllardır idare boşluğundan kaynaklı, demografik yapıyla ilgili bile kesin bilgi bulunmuyordu. Lakin bugün olgusal bilgilerle şunu net bir biçimde söyleyebiliriz: katliamın başladığı günden itibaren yaklaşık 350 bin insan meskenlerini terk etmek zorunda kaldı ve bunların yüklü ekseriyeti kendi ana topraklarına yakın yerlerde kamplarda yaşamaya devam ediyorlar. 50 binin üstünde insanın dünyanın türlü ülkelerine göç ettiklerini kestirim ediyoruz. Baskın esnasında 5 bine yakın insanın öldürüldüğünü ve 10 binin üzerinde insanın da esir alındığını bilgilerle biliyoruz. Bugün ortaya çıkan toplu mezarlardan ise meyyit sayısının maalesef 7 binin üstünde olduğunu görüyoruz.
‘KAÇ BAYAN VE ÇOCUĞUN ÖLDÜRÜLDÜĞÜNÜ BİLMİYORUZ’
3 Ağustos Êzidî katliamının üzerinden geçen 8 yıla karşın bugün hâlâ kayıp Êzidî bayanlar var. Kayıp/akıbeti bilinmeyen bayanlar ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?
Sorunuzdan da anlaşıldığı üzere Êzidîler 2014 yılında yalnızca yakın tarihin en kanlı katliamıyla karşı karşıya kalmadılar, tıpkı vakitte bütün dünyanın gözleri önünde büyük bir bayan kırımı yaşadılar. O günden bugüne 8 koca yıl geçmiş olmasına karşın Êzidîlerin yaraları sarılmadığı üzere, savaş ganimeti olarak kaçırılan bayan ve çocukların durumu da hâlâ birinci günkü vahametini korumaktadır. Dünyanın birçok yerinde kâfir ticareti ismi altında yüzlerce binlerce bayan seks kölesi olarak İslam ülkelerine satıldı.
Üzerinden bu denli vakit geçmiş olmasına karşın de ne yazık ki bugüne kadar kaç bayan ve çocuğun kaçırıldığını, öldürüldüğünü yahut kaybolduğunu hâlâ tam olarak bilmiyoruz. Birinci günden itibaren kestirim edilen 7500 ile 9000 ortasında insanımızın, bayan ve çocuğun alıkonulduğu, ganimet olarak esir alındığıdır. Alıkonulan Êzidî bayan ve çocukları kurtarmak için Erbil’de kurulan ofis dâhil hiç kimsenin ya da kurumun elinde bu manada net bir sayı bulunmamaktadır. Bu bağlamda yaklaşık bir sayı vermem gerekirse 9000 civarında bayan ve çocuğun kaçırıldığını, bayanların köle pazarlarında cariye olarak satıldığını, çocukların ise din değiştirmek üzere indoktrine tabi tutulduğunu söyleyebilirim. Hâlihazırda Êzidî kurumlardan gelen bilgi ve iddialar doğrultusunda 2700’ü aşkın bayan ve çocuk hala kayıptır. Bugüne kadar IŞİD’in elinden kurtarılan bayan ve çocukların toplam sayısı ise 4000’e yaklaşmıştır. Kurtarılan çocuk sayısı 1200’e yaklaşmıştır. Alıkonulan bayanların zorla evlendirilmeleri ve tecavüze uğramaları sonucunda üç yüze yakın çocuk dünyaya gelmiştir. Bu çocukların büyük bir kısmı adanmış Êzidî din insanları tarafından çocuk konutlarında yetiştirilmektedir.
‘SANILDIĞINDAN ÇOK DAHA TEHLİKELİ BİR İŞ’
Esir alınan bayanların Ankara’da arka arda internet üzerinden ‘satıldığı’ ortaya çıktı. Kaç aile bu biçimde bayanları IŞİD’in elinden fidye karşılığı aldı bilginiz var mı ve burada IŞİD’in nasıl bir tertibi kelam konusu?
Resmî olarak şu an Ankara’da bulunan çocuğumuzun dışında kayda geçmiş rastgele bir bayan yahut çocuk olmadığından bu soruya net bir cevap vermek mümkün gözükmüyor. Genel olarak sistem dark web dediğimiz derin internet üzerinden işletiliyor, alıkonulan bayan yahut çocuk satışa çıkarılıyor ve rastgele bir aracı kanalıyla ya da direkt aileyle yahut rastgele bir izleme kurumuyla bağlantıya geçiliyor. Bu bir “pazar” haline dönüşmüş durumda lakin kelam konusu pazarın nasıl işlediği konusuna ayrıntılı olarak değinmek istemiyoruz. Zira rastgele bir formda hiç kimseye ziyan gelmesini istemeyiz. Genel olarak tüm süreç kapalı devre yürüyor ve o denli de yürümek zorunda zira sanıldığından çok daha tehlikeli bir iş bu.
Peki esir alınan bayanların Ankara’da ortaya çıkmasını nasıl yorumluyorsunuz, neden Ankara yahut Türkiye?
Son birkaç olayın Ankara’da cereyan etmesi elbet tesadüf değildir lakin tek merkez Ankara değildir. Hatay başta olmak üzere Türkiye’nin birçok yerinde alıkonulmuş Êzidî bayan ve çocukları olduğunu hem varsayım ediyor hem de biliyoruz. Olağan ki kesin bir sayı vermemiz mümkün olmadığı üzere varsayımı bir sayı vermek de çok mümkün değil. Lakin şunu da açıkça söylememiz gerekiyor. IŞİD’in kendisini inançta hissettiği ülkelerin başında ne yazık ki Türkiye geliyor zira Türkiye başından beri radikal bütün ögelere hem kapılarını açmış, hem temas ağları kurmuş hem de hamiliğini yapmıştır. Ayrıyeten esir alınan bu bayan ve çocukların birçoğunun civar ülkelerde olma ihtimalinin epey yüksek olduğu da bilinen öbür bir gerçek. Tüm bunları göz önüne aldığımızda Türkiye’de alıkonulmuş bayan ve çocuk sayısının kestirim edebileceğimizin ötesinde olma ihtimalini güçlendiriyor.
Kadınlar dışında kaçırılan ve cihatçı olarak yetiştirilen Êzidî çocukların olduğu da basına yansıdı. Çocukların durumu ile ilgili bilgi verebilir misiz? Bu çocuklar IŞİD’in elinde nasıl bir muameleye maruz kalıyor?
Bu ve buna emsal sorulara ne yazık ki homojen bir karşılık vermek pek mümkün değil zira her olay bir halde tekildir. Her ne kadar ferman bütün izleri kapsayan bir niteliğe sahip olsa da esaretten kurtarılan her bir bireyin kıssası tekildir. Hasebiyle herkesin maruz kaldığı muamele tabiatı nedeniyle birbirinden farklıdır. Ortak olanlar ise bayanların istisnasız bir halde tecavüze uğraması ve çocukların beyin yıkama odalarında Müslümanlaştırılıp Allah’ın askerleri olarak kendi kavimlerinin üzerine saldırma hakikatidir. Ellerindeki çocuklar özel kurulmuş ıslah okullarında indoktorine edilerek Müslümanlaştırıldı. (HABER MERKEZİ) Söyleşinin tamamı