İnternet altyapılarının gelişiminin etkisiyle Türkiye’nin elektronik haberleşme sektöründeki gelişimini de hızlandırdı. Özellikle 2016-2021 yıllarını kapsayan 6 yıllık süreçte hem mobil telefon kullanımı hem de internet abone sayılarında kayda değer artışlar görülürken, ankesörlü telefon ve 2. nesil mobil telefonlar ise yerini yeni teknolojilere bırakmaya devam ediyor.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) verilerine göre, Türkiye’de nüfus söz konusu dönemde yüzde 6,1 artarak 84 milyon 680 bin 273’e ulaşırken, mobil telefon abone sayısı nüfusu geçerek 2021 yılında 2016’ya göre yüzde 15 artarak 86 milyon 288 bin 834’e çıktı. Söz konusu aboneler arasında 2. nesil mobil telefon kullanımı yerini 3G ve 4,5G teknolojisine bıraktı.
Öte yandan bu dönemde, sabit telefon santral kapasitesi yüzde 21 düşerken, sabit telefon erişim hat sayısı da 2020 yılına kadar sürekli artış gösterdi ancak 2021 yılındaki düşüşle 12,3 milyon oldu. Mobil telefonlar henüz yaygınlaşmadan önce neredeyse her sokakta bulunan ankesörlü telefonların sayısı ise 5 yıllık dönemde yüzde 40 azalarak 45 bin 445’e geriledi.
Genişbant internet abone sayısı 88 milyonu aştı
Söz konusu 5 yıllık dönemde, toplam genişbant internet abone sayısı yüzde 41,7 artarak 88 milyon 164 bine ulaşırken, sabit genişbant internet abone sayısı yüzde 72,7 artarak 18,1 milyona, mobil genişbant internet abone sayısı da yüzde 35,4 artarak 70 milyona çıktı.
Bu dönemde fiber optik kablo uzunluğu yüzde 61,9 artışla 471 bin kilometreyi geçerken, Türkiye’de Kablo TV aboneliği sayısı da yüzde 19,1 artarak 1,4 milyon oldu.
Öte yandan BTK’nın yayımladığı 2022 yılı ilk çeyrek pazar verilerine göre de 70,5 milyonu mobil olmak üzere toplam genişbant internet abone sayısı 88,8 milyona, mobil telefon abone sayısı 87,4 milyona yükseldi. Bu yılın ikinci çeyrek pazar verilerinin de eylül ayı sonunda açıklanması bekleniyor.
İstanbul’da mobil telefon aboneliği yüzde 23 arttı
Haberleşme sektöründe söz konusu 5 yıllık dönemde iller bazında penetrasyon oranlarına bakıldığında, birinci sırada yer alan İstanbul’da sabit telefon hat sayısının yüzde 2,6 azalarak 3 milyona gerilediği, mobil telefon abone sayısının yüzde 23,3 artışla yaklaşık 24 milyona, genişbant internet abone sayısının yüzde 40 artışla 21,5 milyona, fiber optik kablo uzunluğunun ise iki katına çıkarak 71 bin kilometreye ulaştığı görüldü.
Penetrasyon oranlarında ikinci sırada Ankara, üçüncü sırada İzmir, dördüncü sırada Bursa, beşinci sırada ise Antalya yer aldı.
Türkiye geneli 2016-2021 yıllarında haberleşme sektör verileri şöyle:
2016 |
2021 |
Değişim (yüzde) |
|
Nüfus |
79.814.871 |
84.680.273 |
6,1 |
Sabit Telefon Erişim Hat Sayısı |
11.077.559 |
12.310.016 |
11,1 |
Sabit Telefon Santral Kapasitesi |
21.408.987 |
16.909.937 |
-21 |
Ankesörlü Telefon Sayısı |
75.714 |
45.445 |
-40 |
Mobil Telefon Abone Sayısı – Toplam |
75.061.699 |
86.288.834 |
15 |
-Mobil Telefon Abone Sayısı – 2N |
4.481.147 |
1.998.394 |
-55,4 |
-Mobil Telefon Abone Sayısı 3N+4.5N |
70.580.552 |
84.290.440 |
19,4 |
Genişbant İnternet Abone Sayısı – Toplam |
62.236.606 |
88.164.739 |
41,7 |
-Sabit Genişbant İnternet Abone Sayısı – Toplam |
10.499.692 |
18.135.736 |
72,7 |
-Mobil Genişbant İnternet Abone Sayısı – Toplam |
51.736.914 |
70.029.003 |
35,4 |
Fiber optik kablo uzunluğu |
290.974 |
471.020 |
61,9 |
Kablo TV Abone Sayısı |
1.187.934 |
1.414.671 |
19,1 |
Haberleşme sektöründe sabit hat, mobil telefon, genişbant internet ve fiber optik kablo uzunluğu en yüksek 5 ilin 2016-2021 yıllarında abone sayılarındaki değişim şöyle:
İl abone sayısı |
İl abone sayısı |
İl abone sayısı değişimi (%) |
|
2016 |
2021 |
||
Sabit telefon erişim hat sayısı |
|||
İSTANBUL |
3.135.901 |
3.053.289 |
-2,6 |
ANKARA |
1.074.661 |
1.089.358 |
1,4 |
İZMİR |
749.398 |
744.879 |
-0,6 |
BURSA |
465.597 |
462.048 |
-0,8 |
ANTALYA |
297.741 |
356.580 |
19,8 |
Mobil telefon abone sayısı |
|||
İSTANBUL |
19.207.372 |
23.689.626 |
23,3 |
ANKARA |
5.598.055 |
6.695.631 |
19,6 |
İZMİR |
4.016.024 |
4.431.564 |
10,3 |
BURSA |
2.661.650 |
3.000.502 |
12,7 |
ANTALYA |
2.268.852 |
2.631.340 |
16,0 |
Genişbant internet abone sayısı |
|||
İSTANBUL |
15.383.746 |
21.498.280 |
39,7 |
ANKARA |
4.785.820 |
6.684.428 |
39,7 |
İZMİR |
3.493.152 |
4.909.769 |
40,6 |
BURSA |
2.307.667 |
3.313.368 |
43,6 |
ANTALYA |
1.890.661 |
2.790.833 |
47,6 |
Fiber optik kablo uzunluğu (km) |
|||
İSTANBUL |
35.500 |
71.227 |
100,6 |
ANKARA |
18.887 |
30.735 |
62,7 |
İZMİR |
14.305 |
22.562 |
57,7 |
BURSA |
8.436 |
13.480 |
59,8 |
ANTALYA |
8.696 |
15.301 |
76,0 |