T24 Kültür Sanat
Türkiye’nin sanatla dolup taşan kentlerinden İstanbul, Ankara ve İzmir’de bulunan tiyatro, stant, atölye üzere aktiflikleri derleyen Haftanın Sanat Rotası, bu hafta dokuzuncu sayısıyla sizlerle. Bu haftanın derlemesinde birbirinden farklı stantlar ve tiyatro oyunları yer alıyor.
Her hafta cuma günü yayımlanan Haftanın Sanat Rotası’nda bu hafta 23-29 Kasım tarihlerindeki aktifliklerine yer veriliyor.
İşte İstanbul, Ankara ve İzmir’de sizler için derlediğimiz kültür sanat aktiflikleri:
İstanbul’da bu hafta:
-Hepimiz Biliyoruz / Civan Özkanoğlu
Toplumsal olarak ilişkiselliği yokmuş üzere görünen ya da öğrenilen mevzulara yine bakarak nelerin tekerrür ettiğini keşfetmeye çalışan stant kolektif, kültürel ve siyasi hafızamızı oluşturan etmenleri, bildiğimiz ve bilmediğimiz şeylerin kesişiminden hareketle bugün üzerinden tekrar düşünmeye davet ediyor.
Adını sanatkarın 2016 tarihli tıpkı isimli işinden ödünç alan stantta bir ortaya gelen görüntü, fotoğraf ve enstalasyonlar, standa mahsus yaratılan yer içinde bir yerde sergileniyor. Standın küratörlüğünü Sevim Sancaktar üstleniyor.
-Zamanlar Arası
Doğa, insan, soyut ve soyutlama üzere kavramlar üzerine odaklanan stant, devirler ortası sanat üretimine ve bu üretimlerin etkileşimlerine bakma fırsatı sunuyor.
Zamanın katmanlarına dokunan stantta Abidin Dino’dan İhtilal Erbil’e, Nejad Melih Devrim’den Selim Turan’a 1882 ve 1955 yılları ortasında doğan 22 sanatkarın yapıtı yer alıyor. Standın küratörlüğünü Serap Atala üstleniyor.
-Başkalarıyla Sohbet / Jan Zöller
Soyutlama ile figürasyonu harmanlayan, çok istikametli ve alışılmışın dışındaki fotoğraf pratiğiyle tanınan Jan Zöller’in İstanbul’daki bu birinci şahsî standının küratörlüğünü Martin Engler üstleniyor.
Sergide öne çıkan kuş gibisi figürler, pantolon, ayakkabı ve çarpıcı gagalarıyla insansı varlıklar olarak tasvir edilirken birbirleri ortasındaki kaotik çok seslilikleri ve anlatıları renkle form katmanları içinde harmanlama özellikleriyle izleyicileri görsel bir diyaloğa çekiyor. Stant yerine yerleştirilen sanatkarın kendi tasarımı tekerlekli koltuklar ise izleyicileri sanatkarın imge dünyasında fizikî ve zihinsel bir seyahate çıkarıyor.
–İçimdeki Müzikler / Nazan Azeri
Loft Art’ın itibar stantlarından üçüncüsü olan “İçimdeki Şarkılar”, Nazan Azeri’nin fotoğraf, fotoğraf ve görüntü çalışmalarını bir stantta topluyor. Nergis Abıyeva küratörlüğünde hazırlanan stant, sanatkarın 30 yılı aşkın sanatını şahsî ve toplumsal hafızanın metaforlarına odaklanarak keşfediyor. Azeri’nin yeni ve evvelki çalışmalarını bir ortada sunan stant, sanatkarın içsel çatışmalarını görselleştirdiği bir anlatı kuruyor. İçimdeki Müzikler standı 1 Aralık’a kadar sanatseverlerin ziyaretine açık olacak. Bu eşsiz sergiyi kaçırmamak için son hafta.
-Şirreti Evcilleştirmek
Moda sahnesi, yeni bir William Shakespeare oyunu ile seyirci karşısına çıkıyor. Lisanımıza daha evvel “Hırçın Kız” olarak çevrilen ve sahnelenen “The Taming Of The Shrew” bu edisyonunda, mütercim Emine Ayhan tarafından “Şirreti Evcilleştirmek” olarak çevrildi. Moda Sahnesi’nin yıllardır birlikte oynayan oyuncuları tarafından oynanan oyun, direktör Kemal Aydoğan’ın rejisi ile sahneleniyor. Shakespeare’in ünlü oyunu 24 ve 25 Kasım tarihlerinde farklı saatlerde Moda Sahnesi’nde olacak.
-Macbeth
Glamis’tin, artık Cawdor oldun, bu gidişle sana vaat edileni de olursun ya, benim asıl endişem senin tabiatın; kestirmeden gitmeye yanaşmayacak kadar insaniyet sütüyle karılmış hamurun. Gözün yüksekte olmasına yüksekte, hırs da eksik değil sende ancak bu istediğini elde edecek kötülük yok içinde. Yükselmeye can atıyorsun fakat elim de kirlenmesin, diyorsun; hakkın olmayana göz koyuyorsun hem, hem de ihanetten kaçıyorsun. Başrolünde Barış Atay’ın yer aldığı, Shakespeare’in ünlü oyunu Macbeth oyunu; 23 Kasım Cumartesi günü House of Performance Ana Sahne’de olacak.
-Cırcır Böcekleri, İtler ve Biz
Cırcır Böcekleri, İtler ve Biz, Sam Shepard’ın 1980 yılında yazdığı, yazıldığı günden beri tüm dünyada sahnelenen ‘True West’ oyununa günümüzden seslenen çağdaş bir yorum. İki kardeş. Kentli, eğitimli bir senarist. Ormanlara sığınan, özgür ruhlu bir hırsız. Tıpkı ağacın üstünde farklı mevsimlerde iki kardeşin birbirini keşfetme, birbirine dönüşme öyküsü.
Kentin tabiatla, sanatın ticaretle, eğitimin cehaletle, hayallerin gerçeklerle savaşı. İnsan kendi elleriyle kurduğu sistemin içinde ezilirken, kendi elleri ile bu tuzaktan kurtulmayı beceremez mi? Yoksa insanın kurduğu sistem, beşerden daha akıllı davranıp onu beceriksizleştirdi mi? Pekala hangisi daha sıkıntı, kalmak mı gitmek mi? Cırcır Böcekleri, İtler ve Biz, 24 Kasım’da Fişekhane Ana Sahne ve 27 Kasım’da Şiddetli PSM’de olacak.
Ankara’da bu hafta
-Ankara Milletlerarası Tiyatro Festivali
Bu yıl usta sanatçı Genco Erkal‘ın anısına düzenlenen Memleketler arası Ankara Tiyatro Şenliği’nin programı açıklandı. Yurt içi ve yurt dışından gelen kümelerin sergileyeceği toplam 40 oyun Ankara’nın çeşitli sahnelerinde izleyici ile buluşacak.
“Yaşanılabilir Bir Dünya İçin Sanat” anlayışı ile TAKSAV tarafından bu yıl 27’incisi düzenlenen Milletlerarası Ankara Tiyatro Şenliği’nin programı açıklandı. Bu yıl yakın vakitte kaybettiğimiz usta tiyatro Sanatkarı Genco Erkal’ın anısına düzenlenen Fastival’in açılış merasiminde Genco Erkal’ın kızı Ayşe Erkal da katılacak.
21 Kasım 2024 Perşembe günü CerModern’de gerçekleştirilen açılış merasimi ile başlayan 27. Milletlerarası Ankara Tiyatro Şenliği’nde bu yıl Sırbistan, İran ve Azerbaycan’dan oyunlar ile Ankara, Bilecik, Bursa, Bolu, Diyarbakır, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kayseri, Ordu ve Zonguldak’tan toplam 40 oyun sahne alacak. Festival’de bu yıl 3 Belediye/Kent Tiyatrosu, 3 Üniversite Kümesi ve 2 Çocuk oyunu yer alacak.
Ayrıca Ankara Büyükşehir Belediyesi, Çankaya ve Keçiören Belediyelerinin dayanağı ile 12 oyunun bileti şenlikte fiyatsız olarak dağıtılacak.
-İkilem ve İstikrar / Ercan Arslan
Nedir insanı insan yapan? Soyut düşünebilmesi mi? Yaratabilmesi mi?
Âşık olabilme yeteneği mi? Umudu – ümitsizliği mu?
Evrendeki varlığı ve hiçliği mi? Yalnızlığı mı?
Yaşadığı çevreyi yok edişi mi? Yoksa onu tabiatına nazaran düzenleme teşebbüsü mi? Yıkımı mı, üretimi mı? Belirsizlikleri, çelişkileri mi?
Dünyada yaşayan canlıların neredeyse yarısı asrın sonuna kadar yok olabilir ve bunun en büyük nedeni insan. Bu kitlesel yok oluş, 65 milyon yıl evvel bir asteroidin dünyaya çarpması sonucunda dinozorların ve daha öteki birçok canlının yok olmasına rakip olabilecek nitelikte. Bir yandan kitlesel yok oluşun tam ortasındayken, bir yandan da savaşların insanlığı kasıp kavurduğu bir yüzyılda nedir insanı insan yapan?
-Uyandığımda Sesim Yoktu
“Uyandığımda Sesim Yoktu” çağdaş bayanın başındaki iç çatışmayı, ikircikli halini, fizikî, grotesk, epik, dramatik tiyatro yaklaşımlarıyla ve akapella yardımıyla çağdaş bir anlatıma kavuşturuyor. Bir sabah uyandığında annesinin öldüğünü öğrenen Cassandra, annesi için hazırlaması gereken anma konuşması üzerinden içine düştüğü yalnızlıkla birlikte bayana yönelik her türlü baskı ve şiddeti sorgulamaya ve özeleştiri yapmaya başlar.
Türkiye’de birinci kere 6 Şubat 2020 tarihinde gösterilen ve Kanada, Birleşik Krallık ve Amerika başta olmak üzere Avrupa’nın birçok ülkesinde kapalı gişe oynayan oyun, farkındalık sahibi Kanadalı bir bayanın reaksiyonunun, Türkiye bayanından farklı olmadığının da delili.
Kafka’nın Maymunu
Geçmişteki maymun hayatına ait bir rapor hazırlayıp akademiye sunmaya çağrılan Rot Peter/Kirmizi Peter,Afrika’da nasıl yakalandığını, kendisini nasıl bir gemi ambarindaki kafeste bulduğunu ve nasıl bir çıkış yolu aradığını anlatır. Özgürlük değildir aradiği, yalnızca bir cıkşyoludur! Peter, aradığı çıkış yolunun beşerler üzere olmaktan geçtiğini fark eder ve bunun icin maymunluğundan vazgeçer. Özgürlüğü seçemeyecek oluşunun karşısında bulduğu deva, kafessiz bir tutsaklik uğruna başkalaşıp toplumsallaşmak,taklit etmek, diğerleri üzere olmak, bir Avrupalının ortalama kültürünü edinerek ortadan toz olmaktir.
-Salome’nin Raksı
Oscar Wilde’in İncil’deki Prenses Salome ve Vaftizci Yahya kıssasından esinlenerek şiirsel bir lisanla yazdığı “Salome” isimli tragedyadan hareketle kurgulanan “Salome’nin Raksı”, sizleri mitolojik bir kıssa ile günümüz OnlyFans ve TikTok fenomeni, internet yayınlarında dans ederek para kazanan Salome nickli Saliha’nın öyküsüne ortak ediyor. Mitolojik karakter Salome ile günümüz internet fenomeni Saliha’nın, zamansal ve olay örgüsü olarak birebir öyküde buluşmasını husus alıyor. Kıssa, Yahya’ların yalnızca ağzını öpmekten öte, onların kendi koydukları eril ahlak buyruklarını yıkmasını anlatıyor.
İzmir’de bu hafta
-Anamesis
Bu stant, sanatkarın; kendi çocukluk, birinci gençlik yıllarını yaşadığı İzmir’de açacağı birinci stant. Akçura bu yüzden geçen yıl İstanbul’da açtığı sergiyi, İzmir’e de taşıyıp, bir gezici stant niteliğine dönüştürmeyi seçti. Stant ismi bilhassa tıp ve ideolojide geçmiş̧deneyimleri yahut bilgileri geri çağırma, bir şeyi tekrar hatırlama yahut geriye yanlışsız belleği canlandırma manalarına gelen eski yunanca sözcük ”Anamnesis’’ten geliyor. Stant, sekiz büyük ebatlı fotoğraf, yedi online görüşme kaydı ve bir performans görüntüsünden oluşacak.
Sanatçı, geçen yüzyılın acı olayları ve insanlık kültürünün kadim anlatılarının, unutturulmaya çalışılanı, dönüştürülen kökenleri hakkında yeni tartışmalar açmayı hedefliyor. Akçura’nın fotoğrafları, Odysseus efsanesinden, bugünün Akdeniz’inde yüzen meyyit göçmen vücutlarına, Psyche ve Eros’un aşkının perde gerisinden Kuzey Amerika yerli katliamlarına, W.G. Sebald metinleri üzerinden ”tekrar hayata dönmenin yollarını arayan” yitirdiklerimize, 2. Paylaşım Savaşı’nın çok bilinmeyen toplu sivil katliamlarına, ‘‘hep yolunu, izini yitirip, tekrar aramaya başlayan” insanlıktan Starlink uydularına kadar genişleyen bir spektrumda çağrışıyor.
Sanatçının, Yaşar Kurt, Uzman Günşiray, Selen Uçer, Nazan Kesal, Tilbe Saran, Taner Ölmez ve Laçin Ceylan’a ‘‘her gerektiğinde nasıl ağlayabildiklerini” sorarak karşılık arayan görüşmelerin kayıtları ve günümüz dünyasının her gün yoğunluğu artan karanlığına karşı ruhumuzun, vücudumuzun, neye, nasıl, ne kadar ‘‘gücünün yetebileceğine” dair kendi atölyesinde kaydettiği performansı ise bir ortak varoluş daveti niteliğinde.
-Bulut Kaldırım Taşı Islık
Bir Yunan tarihçi, coğrafyacı ve muharrir olan Herodot, İyonların yerleştiği coğrafyanın kentleri için ”yeryüzünde bildiğimiz en hoş gökyüzünün altında, en hoş iklimde kurulmuşlardır” der. Ona nazaran ne daha kuzeydeki bölgeler ne de daha güneyde kalanlar İyonya ile bir tutulamazlar. 12 antik İyon kentinden biri olan Klazomenai’nin de içinde bulunduğu Urla; coğrafyasıyla, iklimiyle, sosyo- kültürel ve toplumsal dokusuyla, ziraî üretimi ve deniz ticaretiyle Akdeniz havzasında yüzyıllardır değerli bir pozisyonda var olmuştur.
Urla’nın son yıllarda geçirdiği değişim ve dönüşüme, kamusal alanları odağına alacak halde, geçmişi ışığında bugün bulunduğumuz yerden bakmak niyetiyle kurgulanan stant, tarihi perspektifte kamusal alanları üzerinden Urla’yı merkezine alıyor.
Sergideki yapıtlar, farklı üretim pratiklerinden gelen sanatkarların, çoğunlukla bu stant için üretilmiş fotoğraf, evrak, görüntü, hazır ve buluntu objelerden oluşan duvar, yer ve tavan yerleştirmelerinden oluşuyor.
Küratöryel Tertip: Sezgi Abalı, Hakan Kırdar
-Yansıma
Bilinmeyen bir vakitte ve ülkede geçen oyun, isyancıların ateşe verdiği bir kentin ortasında, ezberleri bozan, ucube fantezilerin yaşandığı bir randevu meskeninde geçer. İçinde yaşadıkları dünyanın çarpık yanlarına, ayrıcalıklı sınıfların kendi çıkarları için iki yüzlü seçimlerine, kaypak bir sistemin kendini yaşatabilmek ismine göze aldıklarına şahitlik ederiz.
Jean Genet’ın “Balkon” isimli oyunundan uyarlanana bu oyun 28 Kasım Perşembe günü Kemeraltı Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde olacak.
-Kızlar ve Oğlanlar
Büyük bir aşka, tutkulu bir alakaya, evliliğe ve ebeveynliğe evrilen beklenmedik bir karşılaşma… Güç istikrarlarının değişmesiyle birlikte gelen bir kırılma noktası… “Güvendiğiniz ve tanıdığınızı sandığınız birinin, ‘tanımadığınız’ birine dönüşmesi… ve o an, tam o an her şeyi yanlış anladığımı fark ettim. Büsbütün, tek sözle yanlış anladığımı.Siz olsaydınız ne yapardınız?”
-Sendrom
Dilara Vural’a 26.YapıKredi Afife Tiyatro Ödüllerinde ikinci sefer üst üste Yılın En Başarılı Genç Jenerasyon Sanatkarı Adaylığını getiren, Ali Haydar Çataltepe’nin yazdığı ve yönettiği Fact Tiyatro üretimi Sendrom, sizleri bekliyor!
“İki polis kapıyı -biri bayan biri erkek- kapıyı çaldığında birinci başta hiçbir şey anlamadım. Annem içerde her zamanki pırıltılı zekâsıyla çok düşünmekten yorgun düştüğü için uyuya kalmıştı ve kapıyı ben açmak zorunda kalmıştım! Annemi uyandırmaya gittim. Buz üzere hızıyla kapıya geldi! Polisler ismi söylediğinde babamın ismini o an öğreniyormuşum üzere hissetmiştim. Bu türlü birinden bahsediyorlar, hiç duymadığım birinden… Zira benim için ismi; ‘’Baba’ydı!’ ve bu olan şey, 11 yaşında bir çocuk olarak, hiç düşünmüyorsun bu türlü şeylerin olacağını ancak Oluveriyor… Denk gelişler çok acayip!”