Elazığ ve Tunceli bölgesinde küçükbaş hayvancılık yapan üreticiler, başta arpa olmak üzere bölümdeki sarfiyat maliyetlerine gelen artırımları protesto etmek için Elazığ Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) önünde basın açıklaması düzenledi.
Açıklamada, TMO’nun son bir içerisinde arpa fiyatlarına yapılan artırımlarla bölgede hayvancılığı bitirmek noktasına getirdiğini öne sürdüler. Halk TV mikrofonlarına konuşan hayvan üreticileri hayvancılık yapamaz duruma geldiklerini, devlet takviyesinin olmadığını, tüccarların para kazandığını, üreticinin korunmadığını öne sürdü.
TMO önünde hayvan üreticileri ismine konuşan Şavak-Der Lideri Naim Doğan “Üreticiler olarak yem, arpa, saman fiyatlarındaki fahiş artıştan ötürü birçoğumuz hayvanımızı satmak zorunda kalmakta olup birtakım üreticiler ise hayvan sayısını azaltma yoluna gitmektedirler. Besin ve Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına, TMO Genel Müdürlüğüne ve ilgili tüm kurumlara buradan sesleniyoruz; Üreticinin sesini duyun, üreticiler olarak bizler tükenme noktasına geldik” dedi.
‘Birçoğumuz hayvanlarımızı sattık’
Şavak-Der Lideri Naim Doğan, arpa fiyatlarına gelen yüzde 140 artırımın küçükbaş hayvancılığı tüketme noktasına getirdiğini belirterek şöyle devam etti:
“Bilindiği üzere 17.10.2022 tarihinde genel TMO tarafından 2022-2023 arpa satış fiyatı 5 bin 250 TL olarak açıklanmış, küçükbaş hayvan başına aylık 18 kilo olmak üzere dağıtımların yapılacağı belirtilmiştir. Açıklanan arpa satış fiyatına nakliye masraflarını de eklediğimizde önümüze ton başına 6 bin TL’yi geçecek bir tablo çıkmaktadır. Öncelikle belirtmek gerekir ki, açıklanan arpa satış fiyatı üreticinin beklentilerini karşılamanın çok uzağında olup, üreticinin somut durumunu, hayvancılık bölümünün yaşadığı krizi ve üreticilerin alım gücünde meydana gelen azalmayı dikkate almadan belirlenmiştir. Geçen seneye nazaran ofis arpa satış fiyatı, yaklaşık olarak yüzde 130 ile yüzde 140 aralığında artmış, buna karşın küçükbaş hayvan satım fiyatları ise geçen seneye nazaran değişkenlik göstermemiş, peynir vb. hayvansal eserlerin fiyatında ise artan maliyetler karşısında makul bir fiyat artışı yapılmamış, hayvancılık kesimi bitme noktasına gelmiştir. Üreticiler olarak yem, arpa, saman fiyatlarındaki fahiş artıştan ötürü birçoğumuz hayvanımızı satmak zorunda kalmakta olup birtakım üreticiler ise hayvan sayısını azaltma yoluna gitmektedirler. En sık karşılaştığımız sorun ise artan yem, saman ve bilhassa de arpa fiyatlarıdır.”
‘Arpa artış fiyatlarına artık dur denilmelidir’
Doğan, konuşmasının devamında üreticinin değerli diye yerli üreticiden yaz aylarında arpa almadığını, TMO’yu beklediğini lakin fiyatlar karşısında şok olduğunu belirterek şöyle konuştu:
“Zira hepimizin beklentisi arpa satış fiyatının makul düzeyde olacağı istikametindeydi. Lakin kontrolsüz, denetimsiz hür piyasa fiyatlarının referans alınarak 5 bin 250 TL fiyatının belirlenmesi hakkaniyete ters olduğu üzere üreticinin yaşadığı halihazırdaki ekonomik kahırları daha da derinleştirecektir. Çünkü yalnızca arpa, saman, yem fiyatları değil; ilaç, nakliye ve yayla kira parası da önemli oranda artmıştır. Unutulmamalıdır ki hayvancılık dalında yaşanan sorunlu süreç yalnızca biz üreticileri etkilememekte, tarım, besin dalını de etkilemektedir. Bu durumdan kaynaklı artan yem, arpa fiyatlarına artık dur denilmelidir. Esasen 2 yıldır yöremizde yaşanan kuraklıktan ötürü önemli külfet yaşadık, yaşıyoruz. Ekim ayının sonlarına gelmemize karşın hayvanımızı yayladan kışlaklara getiremiyoruz. Bu durumdan kaynaklı hem hayvanlarımız telef olmakta, hem de soğuk havadan ötürü hayvanlarımız, çobanlarımız ve bizler mağdur olmaktayız. Son olarak Besin Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına, TMO Genel Müdürlüğüne ve ilgili tüm kurumlara buradan sesleniyoruz; üreticinin sesini duyun, üreticiler olarak bizler tükenme noktasına geldik. Yem, arpa fiyatlarını derhal indirin ve üreticiye takviye olun.”
Arpa fiyatları makul düzeye çekilmeli
Naim Doğan, Tunceli ve Elazığ bölgesinde küçükbaş hayvancılık yaparak geçimini sağlayan üreticilerin beklenti ve taleplerini de 5 unsur halinde sıralayarak konuşmasını şöyle tamamladı:
1- 17.10.2022 tarihinde müdürlüğünüz tarafından açıklanan arpa satış fiyatının makul düzeye çekilmesini
2- Arpa satış fiyatının tespit sürecine üreticinin de katılmasını sağlayıcı düzeneklerin oluşturulmasını
3- Denetimsiz bir halde değişen ve artan yem, arpa, saman fiyatları ile ilgili kontrollerin sıklıkla yapılmasını
4- 2 ayda bir değil, her ay nizamlı olarak arpa satışının yapılmasını, arpa dağıtımının hayvan sayısı gözetilerek ve hayvanın sağlıklı beslenmesini gözetecek ölçüde yapılmasını
5- Arpa satış fiyatları ile işletilecek takvim konusunda üreticinin bilgilendirilmesini ve her sene eylül ayı başına kadar sürecin tamamlanarak fiyatların açıklanmasını talep ediyoruz.
Şavak-Der liderinin açıklamasından sonra birçok küçükbaş havyan üreticisi hayvancılığın tükenme noktasını geldiğini, piyasaya yansıyan süt ve peynir fiyatlarının üreticiye yansımadığını belirterek reaksiyonlarını şöyle lisana getirdi:
“Peynir fiyatları marketlerde 150 TL’ye kadar satılıyor ancak tüccarlar bizden 35 liraya peynir alıyor, mağdur oluyoruz. Arpa fiyatları her gün zamlanıyor. Bizler artık tükenme noktasına geldik. Etin kilosu 140 TL lakin bizden alınan hayvanlara kilo başı 60 TL veriliyor. Devlet bizim dal ile ilgilenmiyor, bizler de artık bu üretimden elimizi çekmek durumunda kalacağız.”