‘Ümit Ünal’ın yönettiği ‘Evcilik’ sinemasıyla Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde En Güzel Erkek Oyuncu Ödülü’nü kazanan Nejat İşler, Youtube’daki OT TV kanalına verdiği söyleşide Nuri Bilge Ceylan ve Zeki Demirkubuz’u karşılaştırdı.
Nuri Bilge Ceylan’ın ‘Kış Uykusu’ Sinemasında de oynayan Nejat İşler, daha evvel hiçbir Zeki Demirkubuz sinemasında rol almadığını belirtirken şöyle konuştu:
“Zeki, insan. Nuri Bilge, tasarlanmış bir şeylerin peşinde koşuyor. Bilge’yle çok hoş çalıştım ben. Mis üzere, 10 numara. Lakin biz daima birlikte kirli olanları sevmiyor muyuz. Palavra mı? Zeki kirli. Ben ne kadar kirliysem o o kadar kirli. Aslında temiziz de bu ortada. En pakı de biziz bu ortada. Hesap yapmadığımız için. Bilgili’nin mahpusta yattığını biliyor musun. Epeyi uzun bir müddet bu ortada. Darbeden sonra 12 Eylül’de mahpusta yatmış. Adam direktör, hikaye anlatıcısı.
Bizim şirketin ismi Meddah. Bilerek koyduk bunu. Herkesin öyküsünü anlatmalıyız. Burası kıssa kaynıyor. Git Güney Kore’den bir kıssa al, git Amerika’dan bir şey al, git Fransa’dan bir şey al. Oğlum burası öykü kaynıyor. Aşağısı Mezopotamya. İnsanlık buradan başlamış. Git 50 bin yıl geriye. İnsanlık Mezopotamya’dan başlamış. Ve biz şey mi yapıyoruz yani; (Nuri Bilge Ceylan’ın sinemasına göndermede bulunarak) ‘Bir vakitler Anadolu’da… Yemezler, yemezler, yemezer… O kovboy sinemasıydı. Bir vakitler Teksas’ta. Zeki diyor ki ‘Hayat’. Çok hoş iş. Nuri, beni öldürecek herhalde (gülerek). Zeki hesapsız, o yüzden seviyorum.”
NE OLMUŞTU?
Nuri Bilge Ceylan’ın ‘Üç Maymun’ sinemasının senaryosunun çalıntı olduğunu ima eden Zeki Demirkubuz, katıldığı bir programda şu sözleri kullanmıştı: “Her şeyden evvel bu durum utanç verici. Ülkenin dünya çapında tanınan tek direktörünün bu duruma düşmesi… Yaklaşık 15 sene sonra neden bu türlü bir şey yaptı bilmiyorum. Günlük münlük tam anlamadım sıkıntıyı. Benim tanıdığım Nuri Bilge’nin bunun ardında bir hesabı ve çıkarı vardır. Kesinlikle onun için yapmıştır.”
Demirkubuz “Ben yıllar evvel en yakınındaki akrabasına, en yakın arkadaşına ‘Neden aranız bozuk’ dediğinde her şeyi anlattım. Ne düşünüyorsam her şeyi söyledim ve ‘Bunların hepsini ona anlatın’ dedim. O denli imalarda falan bulunmadım” diyerek bu küslük sıkıntısıyla ilgili kendisinin ne düşündüğünü ona ilettiğini söyledi. Sonra da 2006’da ortalarında neler yaşandığını anlattı:
“Öncelikle o denli bize anlatıldığı üzere biz hiçbir vakit yakın arkadaş olmadık. Aç kalsam ekmek parası isteyeceğim birisi değildir. 2006’nın başında, o vakit ‘İklimler’in kurgusunu yapıyordu, bana bir çiğlik yaptı. Bunun üzerine bağımıza bir uzaklık koydum. Fakat bağlantımız kopmadı. Ben de ‘Kader’ ile uğraşıyorum. O yıl Antalya Sinema Festivali’nde En Âlâ Sinema mükafatını 300 bin TL’ye çıkardı. Bugünün parasıyla 230 bin dolar. O yıl ikimiz de sinemalarıyla Antalya’dayız.
Ödül gecesi günü otelin lobisinde otururken bu geldi. Havalı havalı, gevrek gevrek. Geldi masamıza oturdu, sohbet ettik. Heyette de Cannes’dan bunun bir arkadaşı var. Herhalde bir sinyal aldı onun için keyfi yerinde diye konuştuk ortamızda. Akşam ödül merasimine gittik. Koltuğumuza oturduk. Sonra tam önümüze bu, imalcisi, karısı Ebru Ceylan geldi oturdu. Ne iki gün evvel ‘Kader’i izleyip benimle konuşan Ebru, ne bu, ne de imalcisi hızıma baktı. Seslendim de gerisinden ‘Bir şey mi oldu?’ diye bakmadı bile. Neyse vardır bir sıkıntısı dedim.
İki tane ödül aldı. Esasen mükafatlar bir ‘Takva’ya bir ‘İklimler’e gidiyor, bizim pek bir beklentimiz de kalmadı. Bu, En Uygun Sinema Mükafatı öncesi pat diye bayıldı. Çabucak müdahale edildi. Hatta ben de yardım etmeye çalıştım. Hastaneye götürdüler. İnanın o gece merasimden sonra ‘İyi misin’ diye telefon ettim. İmalcisi çıktı ‘İyi falan’ dedi o da çok konuşmak istemedi. Ne oluyor bu herife dedim kendi kendime. İki gün sonra Mis Sokak’ta öbür bir direktör arkadaşla oturuyordu, yanına gittim ‘İyi misin’ diye, başına çevirdi. O günden beri konuşmuyoruz.
‘SEN CANNES’IN MUHTARI MISIN?’
İnsan hayatında bunların hepsi olur. Dediğim üzere ta o vakit en yakın arkadaşına ‘Kor’la, ‘İklimler’le ilgili, öbür ufak tefek şeyler de var anlattım. ‘Gidin ona anlatın’ dedim. ‘Eğer haksızlığa uğradığını düşünüyorsa, arasın, buluşalım ona da anlayayım’ dedim. Yani niçin konuşmadığını ben de bilmiyorum. Güya ben Cannes’la ilgili ileri geri konuşuyormuşum onun için küsmüş. Yahu sen Cannes’ın muhtarı mısın? Artık bu kadar yıl bununla yaşadın. 17 yıl olmuş. Hiçbir şey konuşmadın. Artık niçin söylüyorsun. Bu konuşma ortaya çıkınca onu da tanıyan birisiyle konuştum. ‘Bunca yıl sonra bu sıkıntıyı niçin gündeme getiriyor? diye sordum. O da ‘Vardır bir çıkarı’ dedi.”
‘YILMAZ GÜNEY’İN SİNEMALARINI BEN VERDİM’
Demirbukuz ‘Baba’, ‘Kor’ ve ‘Üç Maymun’ bağlantısıyla ilgili de açıklamada bulundu: “Üç Maymun’ Antalya Sinema Festivali’nde gösterildikten sonra basın toplantısında sinema muharriri Tunca Arslan, Nuri Bilge Ceylan’a ‘Bu sinema ‘Baba’ (Yılmaz Güney) sinemasını hatırlattı, ‘Baba’ sinemasında etkilendiniz mi?’ diye sordu. Nuri Bilge inanılmaz bir soğukkanlılıkla ‘Ben bu sineması izlemedim?’ dedi. Yalnızca ‘Baba’ sineması değil, Yılmaz Güney’in pek de bilinmeyen sinemalarından dört adedinin cd’sini ben verdim kendisine. Sonrasında üstüne konuştuk. Hatta ‘Herkes Yılmaz Güney’i ‘Umut’la, ‘Yol’la bilir, bu ‘Baba’ sineması daha az dramatik olsaymış dünya çapında bir sinema olurmuş’ dedim kendisine.
‘KONU ÇOK KOMPLİKE’
2007-2008 üzere ‘Kor’un çekimlerine başlamıştım. 10 gün çektim bir grup aksilikler oldu. Bıraktım sineması. Ben ‘Kor’, ‘Üç Maymun’ falan çok konuşmak istemiyorum. Utanç verici. ‘Üç Maymun’u hiç izlemedim. Benim bu ‘Üç Maymun’ sıkıntısından haberim onun bir arkadaşının arayıp ‘Bu senin Kor’u çekmiş’ demesiyle oldu. Bu kadar yıl işler bu duruma gelmesin diye bu mevzuyla ilgili konuşmadım. Ancak şunu söyleyeyim. ‘Kor’u ikinci kez çekmek için Kültür Bakanlığı’nın takviyesine başvurmuştum. Şurada Ayşe Böhürler de var. Kıymetli bir entelektüel. Okumuş ‘Kor’un senaryosunu demiş ki ‘Bu ‘Üç Maymun’. Ben bu olmasına karşın bile sesimi çıkarmadım. Husus çok komplike.”
‘NEDİR SENİN KARIN AĞRIN DERİM’
‘Yeraltı’ sinemasındaki o meşhur masa sahnesiyle ilgili de Demirkubuz “Gönderme falan yok. Alışılmış ki bu olup bitenden ilham aldım. Nuri Bilge ile çok direkt alakası var. 17 yıl boyunca bu bana tekraren soruldu. ‘Bana hiç sorulmadı’ diyor. Tıpkı şey benim başıma gelse ararım, ‘Nedir senin karın ağrın’ derim. Şayet cart curt ederse giderim köşede beklerim. Şayet değilse kusura bakma, ben yanlış anlamışım derim. ‘İklimler’den beri onun sinemalarını izlemiyorum. Lakin ‘Kış Uykusu’nda bana yaptığı göndermeyi izlettiler. Daha güzelini çeksin.
‘SUSMAZSA YOUTUBE KANALI AÇARIM’
Keşke sussaydı, zati muhakkak bir yaşa geldik, bu problem bu türlü kapanıp gitseydi. Zati Türkiye’de bütün hakikatler, vakitle unutulur giderdi. Fakat yapamadı. Çalışkanlığıyla, aklıyla ondan diğer kimsenin yapamayacağı muvaffakiyetler kazandı. Ne gerek vardı bunlara. Bir daha da bu bahisle ilgili konuşmak istemiyorum. Lakin bir kuralla. Şayet şu programdan sonra bugüne kadar yaptığı üzere dişini sıkıp meskeninde oturmazsa, çıt çıkarırsa her şeye tekrar başlarım. YouTube kanalı açar her gün tertipli yayın yaparım. Bu ülkenin en uygun yaptığı şey unutmak. Yarına unutulur masraf. Ha içinde bir şeyler olur. O başka ona da katlanacak. Her yaptığımız yanımıza kar kalmıyor. Biraz düşüneceksin.”
NURİ BİLGE CEYLAN: AŞAĞILANAN BEN OLDUM TAHMİNEN LAKİN SONUÇTA AŞAĞILIK OLAN KATİYEN BEN DEĞİLİM
Nuri Bilge Ceylan ise Doğan Kitap’tan çıkan, Cannes Sinema Festivali’nde Altın Palmiye kazandığı ‘Kış Uykusu’ sinemasının kitabında yayınlanan günlüklerinde Zeki Demirkubuz’un suçlamalarına yönelik şu sözleri kullanmıştı:
“Bugün toplumsal medyada tekrar, Zeki Demirkubuz’un ‘Yeraltı’ sinemasında yer alan imalardan ve göndermelerden hareketle, ‘Üç Maymun’ sinemasını Zeki’nin senaryosundan yola çıkarak, daha net bir sözle söylersek ondan çalarak yaptığımı tez eden bir tartışmayla karşılaştım. Her zamanki üzere tekrar canım sıkıldı…
Bugüne kadar bu mevzu hakkında hiç konuşmadım. Konuşmadım zira hem genelde sessizliği her vakit daha inandırıcı bulmuşumdur hem de Ebru her vakit olduğu üzere bu olayda da konuşmamam tarafında telkin verdiği için susmayı tercih ettim. Fakat öte yandan ‘Sükût ikrardan gelir’ diye de bir kelam var bu kültürde. O nedenle belirli bir duruma düştüğünde nasıl davranması gerektiğine sahiden kolay karar veremiyor insan. Bu mevzuda bugüne dek bana, rastgele bir söyleşide yahut öbür bir toplumsal ortamda da rastgele bir soru sorulmadığı için rastgele bir açıklamada bulunmak durumunda da kalmadım. Yalnızca yakın arkadaşlarımla konuştuğum bir mevzu olarak kaldı ve hiçbir vakit toplumsallaşmadı. Artık burası bunun için hakikat bir yer mi emin değilim fakat yeniden de merak edenler için hususa kısa bir açıklama getirmek ismine söylemek isterim: Doğal ki yok bu türlü bir şey.
Aşağılanan ben oldum tahminen burada sonuçta lakin aşağılık olan katiyetle ben değilim.
“Aslında bunu Zeki de çok uygun biliyor fakat nedense o denli bir şey varmış üzere bir izlenim yaratmayı da tercih ediyor. Yani açıkça söylemiyor, onun yerine icabında çarçabuk inkar edebileceği inançlı bir aradan yapıyor bunu. Bence çok ayıp ediyor. Bu kadar yıl arkadaşlık ettik, birbirimize ne yardımlar ettik sonuçta. Müsabaka hissini anlarım fakat hiç değilse sportmence yapılabilmesini beklerdim. Bu türlü bel altından vurarak değil.
Yıllar sonra yaptığı bir söyleşide ‘Üç Maymun’ sinemasını seyretmediğini de söylemiş üstelik. İnsan izlemediğini argüman ettiği bir sinema için nasıl bu türlü şeyler ima eder? Bilmiyorum. Tahminen de 2006 yılında (yani Üç Maymun’dan iki yıl önce) çok da değerli olmayan kimi şeyler yüzünden kendisine birden soğuk davranmaya ve akabinde -biraz üzülerek de olsa – görüşmemeye başladığım için intikam alıyordur kendince. Sinemasına itinayla hesaplanmış ayrıntılar yerleştirmek suretiyle çamur at izi kalsın formunda incelikli bir strateji yürütmüş. Piyasada yarattığı izlenime bakılacak olursa, isteğine ulaşmakta başarılı olmadığı da söylenemez. Evet, aşağılanan ben oldum tahminen burada sonuçta ancak aşağılık olan katiyetle ben değilim.”
(KÜLTÜR SANAT SERVİSİ)