Rahmi M. Koç Müzesi, sivil denizcilik tarihine bu sefer ‘İki Asırlık Gelenek: Devlet Yatlarımız’ standıyla ışık tutuyor.
Koleksiyoner Fazilet Cever tarafından hazırlanan stantta, 19. yüzyılın ortasından itibaren Avrupa hanedanlarında moda ve itibar konusu olan yatların Osmanlı’daki tesirlerinin izi sürülüyor.
Sergide, denize ve gemilere tutkusu ile bilinen Sultan Abdülaziz’in hükümdarlığı devrinde İngiltere’ye sipariş verilen Talia, İstanbul, İsmail, Fuad ve İzzettin’in yanı sıra Osmanlı’nın aldığı son büyük yat Ertuğrul’un da ortalarında bulunduğu 24 yatın aslına uygun tabloları birinci defa sanatseverlerin beğenisine sunuluyor.
SON DEVLET YATI SAVARONA
Erdem Cever, Osmanlı’da Sultan Abdülaziz’den evvelki periyotlarda hükümdarın kendi hizmetinde yatı olmadığını belirterek şunları söyledi:
“Gerektiğinde hükümdara tahsis edilen gemiler vardı, bunlar bazen savaş gemileri bazen de Tersane-i Amire’ye ilişkin gemilerdi. Birinci yat özelliklerini taşıyan gemi ise Mısır Hidivi’nin 1862 yılında Abdülaziz’e armağan ettiği, vaktinin büyük ve gösterişli yatlarından Sultaniye idi. Bundan sonra denize ve gemilere tutkunluğu ile bilinen Abdülaziz, İngiltere’ye peşi sıra birbirinin gibisi beş yat siparişi verdi, Talia, İstanbul, İsmail, Fuad ve İzzettin. Bunlardan rengi beyaz olan İstanbul, Harem’e tahsis edilmişti. Osmanlı’nın aldığı son büyük yat Ertuğrul’du ve ufak Söğütlü’yle birlikte Cumhuriyet devrinde de devlet yatı olarak hizmet vermişti. Atatürk’e alınan ve hâlâ aktif olan Savarona ile artık denizlerimizde iki asra yakın süren bu güzel bölüm sona ermek üzere.”
Sergideki 24 geminin de başka bir kıssa taşıdığını ve İstanbul Deniz Müzesi’nde sergilenen ve 17. yüzyılda Avcı Mehmet’in İstanbul’da kullandığı Kadırga isimli geminin karbon testlerinde 1460 yılından modüllere rastlandığını belirten Cever, “Kadırga muhtemelen 15. yüzyılda yani fetihten evvel bir Bizans teknesiydi. 1300, 1400’lü yıllardan kalmış olma ihtimali yüksek. Kadırga’nın ardında padişahın oturduğu kısım dahi karbon testlerine nazaran 1495 tarihli” tabirlerini kullandı.
SERGİ, 3 ŞUBAT 2023’E KADAR GÖRÜLEBİLECEK
Görsel bir arşiv niteliğinde olan stant, 3 Şubat 2023’e kadar ziyarete açık olacak. (AA)