Türkiye ve Karadağ’ı birbirine bağlayan tarihi ve kültürel bağların yanında iki ülkenin yakın bir ikili ilişki sürdürmesi, başta inşaat, bilişim ve sağlık olmak üzere Türk yatırımlarını da bu ülkeye çekiyor.
Türk yatırımcılar Karadağ’da en çok yatırım yapan ilk üç ülkeden biri haline gelirken, Karadağ’da kayıtlı 4 binden fazla Türk şirketi hem ticari hem de kişisel kullanım için emlak alımlarını da artırıyor.
Karadağ’ın son yıllarda teknoloji konusunda gelişmekte olan bir ekonomik merkez haline gelmesi, Avrupa’ya yakınlığı ve gayrimenkul alımı karşılığında uyguladığı yatırım yoluyla vatandaşlık programı da ilgiyi artıran nedenlerin başında geliyor.
Yatırım yoluyla vatandaşlık programlarında Türkiye ile birlikte toplam 9 program olduğunu söyleyen Henley & Partners, Türkiye Direktörü Burak Demirel, programların 5 tanesinin Karayipler’de, 3 tanesinin ise Avrupa Bölgesi’nde olduğunu belirtti.
Montenegro programının Türkiye’de çok popüler olduğunu vurgulayan Demirel, “Türkler, oranın coğrafi alt yapısını çok seviyorlar. Podgorica’da veya kıyı bölgesinde 450 bin euro ya da Karadağ’ın kuzey veya orta kısım bölgelerinde 250 bin euro değerinde gayrimenkul alınması gerekiyor. 8-10 ay arasında bir süreç var. Güvenlik araştırmasını da devlet kendisi yapmıyor, hükümet tarafından lisanslı uluslarası acenteler kullanıyorlar. Bu da güvenlik açısından önemli bir unsur.” ifadelerini kullandı.
Karadağ vatandaşlık programının lisanslı temsilcisi olan Henley & Partners Karadağ Yönetici Ortağı Rade Ljumović ise, yatırım yolu ile vatandaşlık programının bu yıl sonunda bitecek olması nedeniyle başvurularda büyük artış yaşandığını vurguladı.
Programın şimdiye kadar büyük bir başarı elde ettiğini kaydeden Ljumović, “Bu durum Karadağ ekonomisine 500 milyon euro gelir sağlayacak. Başvuru sahipleri arasında girişimciler, işletme sahipleri, finansçılar, BT uzmanları ve tıp doktorları dahil olmak üzere çeşitli mesleklerden insanlar yer alıyor. Bilişim dünyasından ve dünyaca ünlü şirketlerden önemli kişiler de yakında Karadağ vatandaşı olacak.” dedi.
Başvuru şartları neler?
Henley & Partners tarafından yapılan açıklamaya göre, Yatırım Yoluyla Vatandaşlık Programına başvuranların ülkeye belirli bir ekonomik katkı sağlaması gerekiyor. Başvuru sahibinin temiz bir sicili olması gerektiği belirtilen açıklamada, sıkı bir güvenlik incelemesinden sonra kendileri ve ailelerine Karadağ vatandaşlığı verildiği ifade edildi.
Durum Tespiti incelemesinin bu amaç için ruhsatlandırılmış iki uzman şirket tarafından yürütüldüğü kaydedilen açıklamada, “Başvuru sahipleri 18 yaşından büyük olmalı, başvuru şartlarını karşılamalı, Karadağ’a 200 bin euro bağışta bulunmalı (100’er bin euro olmak üzere iki ayrı devlet fonuna.) Buna ek olarak, başkent Podgorica’da veya Karadağ’ın popüler kıyı bölgesinde onaylanmış bir gayrimenkul geliştirme projesi tercih edilirse, en az 450 bin euroluk bir gayrimenkul yatırımı yapmaları gerekiyor. Alternatif olarak, Karadağ’ın kuzey veya orta bölgelerinde (Podgorica hariç) onaylanmış bir gayrimenkul geliştirme projesine en az 250 bin euro yatırım yapabilirler.” denildi.
Karadağ’ın önde gelen emlak geliştirici şirketlerinden Čelebić’in kurumsal ve yasal işlerinden sorumlu Başkan Yardımcısı Goran Darmanović de konuya ilişkin gayrimenkul yatırımı için yatırım getirisi tahminlerinin yüzde 3-5 arasında olduğunu söyledi. Čanj sahil kasabasında bulunan Amma Resort projesinin dünyaca ünlü InterContinental markasına sahip olduğunu belirten Goran Darmanović, bu projeye Türk yatırımcılardan ciddi bir ilgi olduğunu vurguladı.
Program 2022’nin sonunda bitiyor
Türkiye’nin Karadağ’ın en büyük yatırımcılarından biri olduğuna işaret eden DEİK, Türkiye Karadağ İş Konseyi Başkanı Naser Alim de Türkiye’den Karadağ’da kurulmuş şirket sayısının 4 binin üzerinde olduğu, faal olarak çalışan 500 şirket olduğunu, Türkiye’nin direkt yatırımlarda ilk üçe girdiğini belirtti.
Karadağ’da, 100 milyon doların üzerinde yatırım yapmasına rağmen hala vatandaşlık alamayanların olduğunu, Karadağ’dan vatandaşlık almanın tek yönteminin özel statülü programlar olduğunu kaydeden Alim, Karadağ’da uzun yıllar yaşayan yabancıların bile vatandaş olmasının neredeyse imkansız olduğunu dile getirdi.
100 milyon eurodan fazla yatırım yapan kişilerin bile bu program dışında vatandaşlık alamadığı belirtildi. Karadağ programı 2022 yılının sonunda biteceği açıklandı. Karadağ pasaportu sürekli olarak dünya çapında ilk 50’de yer alıyor. Karadağ pasaportu ile şu anda, Avrupa’nın Şengen Bölgesi ülkeleri ile Hong Kong, Rusya, Singapur ve BAE dahil olmak üzere dünya çapında 124 varış noktasına vizesiz girilebiliyor. Karadağ bir NATO üyesi olmasının yanı sıra, gelecekteki AB üyeliği için ilk sıralarda yer alan bir aday ülke konumunda.